شماره: 241670/ت 59793هـ
تاريخ: 27/12/1401
تصويب نامه هيات وزيران
بسمه تعالي
«با صلوات بر محمد و آل محمد»
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي – وزارت صنعت، معدن و تجارت
وزارت کشور – وزارت امور اقتصادي و دارايي- وزارت نفت
سازمان حفاظت محيط زيست – سازمان ملي استاندارد ايران
هيئت وزيران در جلسه 1401/12/21 به پيشنهاد کارگروه متشکل از نمايندگان سازمان حفاظت محيط زيست و وزارتخانه هاي بهداشت، درمان و آموزش پزشکي، صنعت، معدن و تجارت، کشور و امور اقتصادي و دارايي (سازمان امور مالياتي کشور) و به استناد اصل يکصد و سي و هشتم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران و ماده (27) قانون ماليات بر ارزش افزوده – مصوب 1400-، معيارهاي تعيين سطح آلايندگي واحدهاي توليدي صنعتي، معدني و خدماتي آلاينده را به شرح زير تصويب کرد:
معيارهاي تعيين سطح آلايندگي واحدهاي توليدي، صنعتي، معدني و خدماتي آلاينده
ماده 1– در اين آيين نامه، اصطلاحات زير در معاني مشروح مربوط به کار مي روند:
-1 قانون: قانون ماليات بر ارزش افزوده – مصوب 1400-.
2 –سازمان: سازمان حفاظت محيط زيست.
-3واحد آلاينده: واحدهاي توليدي، صنعتي، معدني و خدماتي آلاينده که به تشخيص سازمان، حدود مجاز و استانداردهاي محيط زيستي را رعايت نمي کنند.
-4شاخص آلايندگي: معيارهايي براساس شدت، مدت و نوع آلايندگي جهت تعيين نرخ عوارض واحد آلاينده.
-5پايش: بررسي وضعيت آلايندگي محيط زيستي واحد آلاينده که از طريق انجام پايش ادواري ادارات کل حفاظت محيط زيست استان ها، خوداظهاري از طريق آزمايشگاه معتمد و يا داده هاي سامانه پايش برخط انجام مي شود. در موارد تناقض نتايج خوداظهاري با اندازه گيري هاي انجام شده توسط اداره کل حفاظت محيط زيست استان، اندازه گيري انجام شده توسط اداره کل حفاظت محيط زيست استان ملاک عمل است.
-6واحدهاي مشمول خوداظهاري: واحدهايي که طبق تبصره (4) ماده (11) قانون هواي پاک – مصوب 1396- و تبصره (2) ماده (18) قانون حفاظت از خاک – مصوب 1398- و مطابق با ضوابط خوداظهاري در پايش آلايندگي، موظف به انجام خوداظهاري در پايش مي باشند.
-7واحدهاي مشمول نصب پايش برخط: واحدهايي که طبق تبصره (3) ماده (11) قانون هواي پاک – مصوب 1396- موظف به نصب سامانه پايش برخط مي باشند.
ماده 2– واحدهاي توليدي، صنعتي، معدني و خدماتي که به تشخيص سازمان حدود مجاز را مطابق استانداردهاي محيط زيستي مندرج در مصوبات زير رعايت مي کنند، مشمول اين آيين نامه نمي شوند:
-1 حد مجاز انتشار آلاينده هاي هوا در صنايع موضوع تصويب نامه شماره 84411/ت55181هـ مورخ 1397/06/27 .
-2 حدود مجاز آلودگي صوتي موضوع آيين نامه اجرايي ماده (29) قانون هواي پاک موضوع تصويب‌نامه شماره 84401/ت55069هـ مورخ 1397/06/27 و اصلاحات بعدي آن.
-3 استانداردهاي خروجي فاضلاب (موضوع ابلاغيه شماره 1527-32 مورخ 1373/05/30 سازمان حفاظت محيط زيست، موضوع ماده (5) آيين نامه جلوگيري از آلودگي آب موضوع تصويب نامه شماره 18241 / ت71هـ مورخ 1373/03/16).
-4 حدود مجاز آلودگي خاک (موضوع ابلاغيه شماره 18569/100/99 مورخ 1399/05/27 سازمان حفاظت محيط زيست، موضوع ماده (11) قانون حفاظت از خاک – مصوب 1398-).
ماده-3 شاخص و نرخ عوارض آلايندگي واحدهاي آلاينده، به شرح جدول زير محاسبه مي شود:
شاخص و نرخ آلايندگي واحدهاي آلاينده
| شاخص آلايندگي واحد | نرخ آلايندگي واحد (درصد) |
| 1 تا 399 (کمتر از 400) | 0/5 |
| از 400 تا 750 | 1 |
| از 751 تا 1000 | 1/5 |
ماده – 4عدد شاخص آلايندگي واحدهاي مشمول نصب سامانه پايش برخط يا انجام خوداظهاري مستند به ارايه نتايج حاصل از پايش، به شرح جدول زير محاسبه مي شود:
نحوه تعيين شاخص آلايندگي واحد
رديف | نوع آلايندگي | حداکثر عدد شاخص آلايندگي | شماره معيار | عنوان معيار | وضعيت و وزن | |||||
ميزان | وزن | ميزان | وزن | ميزان | وزن | |||||
| 1 | آلودگي هوا | 400 | 1 | شدت آلودگي هواي کل واحد (براساس انحراف از حد مجاز آلودگي) | از 5 تا 100 درصد | 100 | از 101 تا 500 درصد | 250 | بالاتر از 500 درصد | 350 |
2 | مدت آلايندگي در سال براساس نتايج آزمايش | يک فصل در سال | 10 | دو فصل در سال | 30 | بيش از دو فصل در سال | 50 | |||
3 | درصد پيشرفت فيزيکي اجراي برنامه‌هاي مصوب کاهش آلودگي هوا در بازه زماني مشخص شده (حداکثر 2 سال و غيرقابل تمديد) | بيش از 90 | 100- | بين 76 تا 90 | 70- | بين 51 تا 75 | 50- | |||
2 | آلودگي آب | 350 | 1 | شدت آلودگي آب کل واحد(بر اساس انحراف از حد مجاز آلودگي) | از 50 تا 100 درصد | 50 | از 101 تا 500 درصد | 180 | بالاتر از 500 درصد | 300 |
2 | مدت آلايندگي در سال بر اساس نتايج آزمايش | يک فصل در سال | 10 | دو فصل در سال | 30 | بيش از دو فصل در سال | 50 | |||
3 | درصد پيشرفت فيزيکي اجراي برنامه هاي مصوب کاهش آلودگي آب در بازه زماني مشخص شده (حداکثر 2 سال و غيرقابل تمديد) | بيش از 90درصد | 50- | بين 76 تا 90 درصد | 30- | بين 51 تا 75 درصد | 20- | |||
3 | آلودگي خاک | 200 | 1 | شدت آلودگي خاک (براساس انحراف از حدود مجاز) | تا 100 درصد | 50 | بين 101 تا 500 درصد | 100 | بالاتر از 500 درصد | 150 |
2 | مدت آلايندگي در سال بر اساس نتايج آزمايش | يک فصل در سال | 10 | دو فصل در سال | 30 | بيش از دو فصل در سال | 50 | |||
3 | درصد پيشرفت فيزيکي اجراي برنامه‌هاي مصوب کاهش آلودگي خاک در بازه زماني مشخص شده (حداکثر 2 سال و غيرقابل تمديد) | بيش از 90 درصد | 50- | بين 76 تا 90 درصد | 30- | بين 51 تا 75 درصد | 20- | |||
4 | آلودگي صوتي | 50 | 1 | شدت آلودگي صوتي (براساس انحراف از حدود مجاز) | کمتر از 20 واحد (دسي‌بل) | 5 | بين 21 تا 50 واحد | 15 | بالاتر از 50 واحد | 30 |
2 | مدت آلايندگي در سال بر اساس نتايج آزمايش | يک فصل در سال | 5 | دو فصل در سال | 10 | سه فصل در سال | 20 | |||
| 3 | درصد پيشرفت فيزيکي اجراي برنامه‌هاي مصوب کاهش آلودگي صوتي در بازه زماني مشخص شده (حداکثر 1 سال و غيرقابل تمديد) | بيش از 90 درصد | 5- | بين 76 تا 90 درصد | 3- | بين 51 تا 75 درصد | 1- | |||
مجموع | 1000 | |||||||||
تبصره -1 در مواردي که امکان نمونه‌گيري و آزمايش وجود ندارد، واحد موظف است در مهلت مقرر شده توسط اداره کل محيط زيست استان، نسبت به فراهم شدن امکان نمونه گيري و آزمايش اقدام نمايد.
تبصره -2واحدهايي که از انجام خوداظهاري، ارايه اطلاعات الزامي يا ايجاد امکان نمونه گيري و آزمايش در مهلت مقرر استنکاف مي کنند، در اولين دوره بعد از تصويب اين آيين نامه، مشمول پرداخت عوارض با نرخ نيم درصد ( 0/5%)، دوره دوم مالياتي مشمول پرداخت عوارض با نرخ يک درصد (1%) و از دوره سوم به بعد مشمول پرداخت عوارض با نرخ يک و نيم درصد (1/5%) خواهند شد.
تبصره -3واحدهاي آلاينده فاقد مجوز فعاليت که بعد از ابلاغ ضوابط و معيارهاي استقرار صنايع موضوع تصويب‌نامه شماره 64677/ت18591هـ مورخ 1378/12/26 تأسيس شده‌اند، ملزم به پرداخت عوارض با نرخ يک و نيم درصد (1/5 %) مي باشند.
تبصره -4کليه واحدهاي پالايشگاهي نفت و پتروشيمي داراي کارکنان به تعداد (50) نفر و بيشتر، درصورت انتشار گازهاي آلاينده با مشعل غير عادي، نرخ نيم درصد (0/5%) به عوارض پرداختي آن واحد تا سقف مندرج در قانون، در فصل مربوط اضافه مي گردد. شيوه نامه اجراي اين تبصره در چهارچوب قوانين، توسط سازمان و با همکاري وزارتخانه هاي بهداشت، درمان و آموزش پزشکي، نفت و کشور ظرف يک ماه از تاريخ ابلاغ اين آيين نامه تهيه و توسط رييس سازمان ابلاغ مي‌شود.
تبصره -5 به منظور بهبود عملکرد محيط زيستي و تشويق واحدها به کاهش يا رفع آلايندگي، معيارهاي عملکرد محيط زيستي واحد (تصويب برنامه هاي اجرايي مرتبط با کاهش آلودگي و درصد پيشرفت فيزيکي اجراي آنها) که با علامت منفي در جدول موضوع اين ماده درج شده است، بنابر درخواست و با مسئوليت مديرعامل واحد صنعتي در بازه زماني مشخص شده (غيرقابل تمديد) و تنها براي يک بار در آلايندگي مربوط، وزن معيارهاي يادشده از شاخص آلايندگي واحد مذکور کسر مي گردد.
تبصره 6– برنامه هاي اجرايي مرتبط با کاهش آلودگي، صرفاً در محاسبات همان نوع آلايندگي مورد محاسبه قرار مي گيرد.
تبصره -7 شدت آلودگي هوا و آب مطابق الگوي (فرمول) زير محاسبه مي شود. در هر منبع آلودگي که شامل چند مؤلفه (پارامتر) باشد، مؤلفه اي (پارامتري) که بيشترين فاصله از حدود مجاز را دارد، ملاک محاسبه است. درصورت عدم ارايه نرخ جريان توسط واحد، غلظت اندازه گيري شده مستقيماً لحاظ مي گردد:
شدت آلودگي=
جمع پياپي (نرخ هر جريان گازي يا پساب خروجي آلاينده × درصد انحراف بالاتر از حدود مجاز آلودگي همان جريان گازي يا پساب خروجي آلاينده)
_____________________________________________________________________________
مجموع نرخ جريان هاي خروجي گازي يا پساب واحد
تبصره -8 شدت آلودگي خاک در هر واحد بر اساس مؤلفه اي (پارامتري) که بيشترين فاصله از حدود مجاز را دارد، محاسبه مي گردد.
تبصره -9 ملاک احراز آلودگي در واحدهاي غيرمشمول نصب سامانه پايش برخط يا انجام خوداظهاري، گزارش کارشناسي با تأييد اداره کل حفاظت محيط زيست استان است. عوارض آلايندگي اين واحدها با نرخ نيم درصد (0/5%) محاسبه مي گردد. دستورالعمل نحوه تهيه گزارش کارشناسي و مستندات مربوط ظرف يک ماه از تاريخ ابلاغ اين آيين نامه، توسط سازمان تهيه و ابلاغ مي شود.
ماده -5مرجع اعلام نام واحد آلاينده و دستورالعمل محاسبه نرخ آلايندگي آن، پايگاه اطلاعاتي واحدهاي آلاينده سازمان موضوع تبصره (3) ماده (27) قانون مي باشد. در اين پايگاه نحوه محاسبه معيارها و تعيين سطح و نرخ آلايندگي واحد، براي همان واحد، مشخص و قابل دسترس است.
تبصره -1 تمامي دستگاه ها، وزارتخانه ها و سازمان هاي متولي واحدهاي توليدي، صنعتي، معدني و خدماتي موظفند ضمن اطلاع رساني اين دستورالعمل به کليه واحدهاي حقيقي و حقوقي مرتبط، فهرست واحدهاي تحت پوشش خود را (درصورت امکان به صورت تارنما) به سازمان ارائه نمايند. عدم معرفي نام واحد توسط دستگاه هاي متولي، رافع مسئوليت سازمان حفاظت محيط زيست مي باشد.
تبصره -2منظور از پايگاه اطلاعاتي موضوع تبصره (3) ماده (27) قانون، سامانه جامع محيط زيست کشور به نشاني (iranemp.ir) است.
تبصره -3واحدهاي توليدي، خدماتي، صنعتي و معدني موظفند جهت ثبت نام در پايگاه اطلاعاتي موضوع تبصره (3) ماده (27) قانون از طريق راهنماي اعلامي بر روي درگاه سازمان اقدام نمايند.
ماده -6واحدهايي که در يک دوره موفق به کاهش نرخ آلايندگي به حداقل يک سطح پايين تر (معادل نيم درصد (%0/5)) شوند، در دوره بعدي مشمول پرداخت يک نرخ پايين تر عوارض آلايندگي خواهند بود (حداکثر دوبار).
تبصره– طرح (پروژه) ها و اقدامات لازم جهت کاهش شاخص آلايندگي واحدهاي توليدي، صنعتي، معدني و خدماتي در داخل هر واحد که جزئي از فرآيند بهره برداري مي باشند، علي رغم افزايش ظرفيت از شمول ضوابط و معيارهاي استقرار واحدها و فعاليت هاي صنعتي و توليدي و ارزيابي اثرات محيط زيستي مستثني هستند.
ماده -7وزارت کشور موظف است به صورت سالانه گزارش مربوط به نحوه هزينه کرد عوارض موضوع اين آيين نامه و ميزان کاهش و رفع آلايندگي ناشي از آن را به صورت عمومي منتشر و به هيئت وزيران ارائه نمايد.
ماده -8دستگاه هاي موضوع ماده (40) قانون، که عوارض آلايندگي را دريافت و مصرف مي نمايند، مکلفند حداقل پنجاه درصد (50 %) از عوارض آلايندگي را براي بهسازي، توسعه و نگهداري فضاي سبز، توسعه ناوگان حمل و نقل عمومي با اولويت هاي فناوري هاي نوين، مديريت پسماند، کاهش و رفع آلودگي، پايش آلودگي و تصفيه و بازچرخاني فاضلاب، بهينه سازي مصرف آب و انرژي در ساختمان ها و اماکن عمومي با نظارت و تأييد سازمان و با همکاري وزارتخانه هاي بهداشت، درمان و آموزش پزشکي و کشور هزينه و گزارش آن را ساليانه به شوراي برنامه ريزي و توسعه استان مربوط اعلام نمايند.
محمد مخبر
معاون اول رئيس جمهور
شماره سند: 241670/ت 59793هـ
کد سند: ال/ماده 27 قانون ماليات بر ارزش افزوده مصوب 1400/1401/
وضعیت سند: معتبر