**مالیات بر عایدی سرمایه** مالیاتی است که بر سود حاصل از فروش یا انتقال برخی دارایی‌ها پس از کسر قیمت خرید و هزینه‌های مرتبط، وضع می‌شود. در این نوع مالیات، تمرکز بر «عایدی» یا «افزایش ارزش» دارایی نسبت به زمان تملک است. هدف اصلی آن، کنترل سوداگری، هدایت سرمایه‌ها به سمت فعالیت‌های مولد و کاهش فشار تقاضای غیرمصرفی در بازارهایی مانند مسکن، خودرو، ارز و طلا است. این نوع مالیات در بسیاری از کشورها رایج بوده و نرخ آن معمولاً متناسب با نوع دارایی، مدت نگهداری و شرایط بازار تعیین می‌شود.
در ایران، قانون «مالیات بر عایدی سرمایه» در سال ۱۴۰۳ به تصویب رسید و حوزه شمول آن شامل املاک، وسایل نقلیه، طلا و ارز، و برخی دارایی‌های مشابه است. مبنای محاسبه، مابه‌التفاوت قیمت فروش و قیمت خرید (پس از تعدیل تورم و کسر هزینه‌های قابل قبول) است و نرخ‌ها پلکانی و بر اساس مدت تملک کاهش می‌یابد. این مالیات در **اداره امور مالیاتی محل دارایی یا مؤدی** محاسبه و وصول می‌شود و عدم پرداخت یا اظهار نادرست آن مشمول جرایم مقرر در قانون مالیات‌های مستقیم و آیین‌نامه اجرایی مربوطه خواهد بود.