ضمان قهری

ضمان قهری عبارت است از اشتغال ذمّه به مالی، اما نه به سبب تعهد، بلکه به اسبابی که به طور قهری ذمّه انسان به آن مشغول می‌شود؛ اسبابی چون اتلاف مال دیگری، تلف‌شدن کالا قبل از تحویل آن به خریدار، تعدّی و تفریط، کشتن یا آسیب رساندن به دیگری از روی خطا، معامله‌ای که هر دو عوض یا یکی از آن دو، کلی باشد و نیز حکم شارع مقدس هم‌چون ضمان حقوق شرعی در مثل زکات و خمس پیش از پرداخت آن به نیازمندان.