گلوگاههای تجاری غلات
۱. دیکتاتوری سامانه بازارگاه (Bazargah System)
برخلاف سایر کالاها، واردکننده نهادههای دامی (ذرت، جو، کنجاله) حق فروش آزاد ندارد. تمام بار وارداتی باید در «سامانه بازارگاه» عرضه شود و خریدار (مرغدار/دامدار) توسط سیستم دولتی تعیین میشود.
خطر مالیاتی: اگر حتی یک تن بار را خارج از سامانه بفروشید (فروش آزاد)، علاوه بر جریمه تعزیراتی «عرضه خارج از شبکه»، اداره مالیات آن فروش را با نرخ ارز آزاد محاسبه کرده و کتمان درآمد لحاظ میکند.
۲. معمای کسری تخلیه (Shortage Claims)
در کشتیهای فلهبر (Bulk Carrier)، تفاوت وزن مبدأ (Bill of Lading) و وزن تخلیه در بندر مقصد امری رایج است (به دلیل تبخیر رطوبت یا ریزش).
چالش: گمرک و بانک مرکزی برای رفع تعهد ارزی، وزن تخلیه شده را ملاک قرار میدهند، اما اداره مالیات ممکن است کسری بار را به عنوان «فروش بدون فاکتور» در نظر بگیرد، مگر اینکه اسناد «گواهی کسر تخلیه» (Shortage Certificate) معتبر ارائه شود.
استراتژی ما: تطبیق سه جانبه (Tri-Reconciliation)
راز بقا در تجارت غلات، تطبیق لحظهای موجودی در سه سامانه است: ۱. سامانه جامع انبارها (موجودی فیزیکی) ۲. سامانه بازارگاه (موجودی مجاز برای فروش) ۳. کارپوشه مؤدیان (فروش ثبت شده). هرگونه مغایرت در این مثلث، یعنی جریمه.
چکلیست حیاتی بازرگانان غلات
-
✔
معافیت ارزش افزوده (کالای اساسی): طبق بند الف ماده ۹ قانون دائمی ارزش افزوده، عرضه انواع گندم، جو، ذرت و حبوبات کاملاً معاف است. چه وارداتی و چه داخلی. هیچگونه ارزش افزودهای روی فاکتور فروش این اقلام نباید لحاظ شود. -
✔
مدیریت «خاک و ناخالصی» (Foreign Matter): غلات معمولاً دارای درصدی ناخالصی (خاک، سنگ، کاه) هستند. در زمان فروش به کارخانجات آرد یا خوراک دام، خریدار «افت وزنی» اعمال میکند. شما باید حتماً «برگه باسکول مبدأ و مقصد» و «آنالیز آزمایشگاهی» را ضمیمه سند حسابداری کنید تا کاهش درآمد ناشی از افت را توجیه کنید. -
✔
قیمت دستوری (Mandatory Pricing): از آنجا که اکثر غلات با ارز ترجیحی وارد میشوند، قیمت فروش توسط «سازمان حمایت» تعیین میشود. فروش حتی ۱ ریال بالاتر از نرخ مصوب، تمام دفاتر شما را در هیئتهای حل اختلاف رد میکند.