ریزش‌های مخفی (چالش‌ها)

۱. بن‌بست ارزش افزوده (VAT Trap)

کارخانه‌های سیمان و گچ، شرکت‌های بورسی هستند و مو را از ماست می‌کشند. آن‌ها به شما فاکتور رسمی با ۱۰٪ ارزش افزوده می‌دهند. اما مشتری شما (بنای ساختمان) کد اقتصادی ندارد و این ۱۰٪ را نمی‌دهد.

خطر: اداره مالیات می‌گوید “چون خرید رسمی داشتی، باید فروش رسمی هم داشته باشی”. اگر فروش را کتمان کنید، جریمه می‌شوید. اگر ثبت کنید، باید ۱۰٪ را از جیب بدهید.

استراتژی: ثبت فروش به عنوان «فروش به مصرف‌کننده نهایی» در سامانه مودیان. نیازی نیست کد ملی خریدار را بگیرید (برای مبالغ خرد)، اما باید نوع خریدار را “مصرف‌کننده نهایی” (End User) بزنید تا زنجیره ارزش افزوده همین‌جا قطع شود و شما مسئول جمع‌آوری آن از نفر بعد نباشید.

۲. کسری وزنی (شن و ماسه)

شما ۱۰ تن ماسه شسته می‌خرید. ماسه خیس است. وقتی آن را در انبار دپو می‌کنید، خشک می‌شود و وزنش کم می‌شود. یا باد مقداری از آن را می‌برد.

تله: ممیز می‌گوید ۱۰ تن خریدی، چرا ۹.۵ تن فروختی؟ اون ۰.۵ تن کجاست؟ (کتمان فروش!).

راهکار: استناد به استانداردهای «افت وزنی طبیعی» (Natural Shrinkage). باید جدولی داشته باشید که درصد رطوبت ماسه هنگام خرید و درصد تبخیر و هدررفت هنگام تخلیه و بارگیری مجدد را نشان دهد تا کسری انبار توجیه شود.

استراتژی تفکیک “فاسد شدنی‌ها”

سیمان و گچ تاریخ مصرف دارند و به شدت به رطوبت حساسند. “سیمان سنگ شده” کابوس مصالح فروش است.

نکته طلایی: هرگز کیسه‌های سنگ شده را دور نریزید! آن‌ها “سند هزینه” شما هستند.

در انبارگردانی، بخشی را به عنوان «ضایعات غیرقابل فروش» جدا کنید. از آن‌ها عکس بگیرید و صورتجلسه کنید. این ضایعات باید از موجودی ریالی انبار کسر شوند تا سود واهی شناسایی نکنید. ممیز باید ببیند که بخشی از سرمایه شما عملاً پودر (یا سنگ!) شده است.

چک‌لیست مصالح‌فروشان دقیق

• 🚚
  کرایه حمل ترکیبی: اغلب مصالح‌فروشی‌ها خودشان کامیون/نیسان دارند. درآمد حاصل از حمل مصالح (کرایه) باید جدا از درآمد فروش مصالح ثبت شود. اینتاکد «حمل و نقل بار» با «فروش مصالح» فرق دارد و معافیت‌های متفاوتی ممکن است داشته باشد.
• 💰
  پیش‌فروش (Pre-sales): پیمانکار پول می‌دهد تا در طول ماه کم‌کم سیمان ببرد. این پول «پیش‌دریافت» است، نه «درآمد». تا زمانی که جنس از انبار خارج نشده و بیجک صادر نشده، نباید به عنوان فروش در سامانه ثبت شود، وگرنه مالیاتِ پولِ جنسی که هنوز نبرده‌اند را می‌دهید!
• 🧱
  فروش ضایعات کیسه: کیسه‌های خالی سیمان و گچ گاهی فروخته می‌شوند. این درآمد جزئی است اما اگر ممیز گردش حسابش را ببیند و فاکتور نداشته باشید، کل گردش را فروش سیمان فرض می‌کند! برای فروش ضایعات کارتن و کیسه، فاکتور جداگانه صادر کنید.