چالشهای ریشهدار در این تجارت
۱. حفرهی خرید از صحرانشینان (No Invoice Problem)
بخش بزرگی از گیاهان دارویی (مثل آنغوزه، باریجه، شیرینبیان) توسط بومیان و عشایر جمعآوری میشود که نه فاکتور رسمی دارند و نه کد اقتصادی. وقتی شما این محصولات را صادر میکنید یا به کارخانه میفروشید، درآمدتان شفاف است اما هزینه خریدتان فاقد سند رسمی است. نتیجه؟ ممیز هزینه خرید را رد میکند و مالیات سنگینی بر کل مبلغ فروش میبندد!
۲. مرز باریکِ فرآوری (The Processing Trap)
آیا “پودر کردن” گیاه فرآوری محسوب میشود؟ آیا “بستهبندی در قوطی فلزی” آن را از شمول معافیت کشاورزی خارج میکند؟ اداره مالیات تمایل دارد هر تغییری در ظاهر گیاه را “تغییر ماهیت” تلقی کرده و مشمول ارزش افزوده ۱۰ درصدی کند. دفاع از اینکه محصول هنوز “خام” است، نیازمند تسلط بر بخشنامههای خاص است.
استراتژی ما: زنجیره تامین شفاف (Transparent Supply Chain)
ما روی مستندسازی “نقطه آغاز” تمرکز میکنیم. استفاده از “فرمهای خرید از اشخاص حقیقی فاقد رسمیت” به همراه تاییدیه شورا یا تعاونیهای روستایی، و اتصال مستقیم پرداخت بانکی به کد ملی جمعآوریکننده، تنها راه نجات هزینههای شماست.
نسخه شفابخش مالیاتی
-
✔
معافیت ماده ۱۴۱ (Export Exemption): درآمد حاصل از صادرات گیاهان دارویی با نرخ صفر محاسبه میشود (معاف از مالیات). اما به یک شرط حیاتی: بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی (سامانه نیما) طبق مهلتهای بانک مرکزی. اگر ارز را برنگردانید، کل معافیت لغو و مالیات بر درآمد عادی مطالبه میشود. -
✔
تفکیک معافیت ارزش افزوده: طبق لیست کالاهای معاف، “گیاهان دارویی خشک شده و پودر شده که تغییر ماهیت ندادهاند” معاف هستند. اما “اسانسها، عصارهها، و عرقیات گیاهی” (چون فرآوری شدهاند) مشمول مالیات بر ارزش افزوده هستند. اگر هم گیاه خشک میفروشید و هم عرقگیری دارید، باید دو خط فروش مجزا در سیستم حسابداری داشته باشید. -
✔
بهره مالکانه منابع طبیعی: برخی گیاهان (مثل باریجه) از اراضی ملی برداشت میشوند. شما باید سهم دولت (بهره مالکانه) را به اداره منابع طبیعی بپردازید. فیش واریزی به منابع طبیعی، یک سند هزینه بسیار معتبر و قوی برای ارائه به اداره دارایی است که فعالیت شما را قانونی جلوه میدهد.