مهدی سرمست کارشناس مرکز پژوهشهای مجلس، گفت: وضع پایههای مالیات بر ثروت از جمله مالیات بر زمینهای بایر،به کاهش نابرابری، افزایش درآمدهای دولت و همچنین بهبود بهرهوری در اقتصاد کمک میکند.
به گزارش خبرگزاری مهر، مهدی سرمست کارشناس مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، در یک نشست کارشناسی یکی از مشکلات در حوزه مالیات بر ثروت را نبود تعریف واحد از آن در بین کارشناسان دانست و افزود: در ادبیات مالیاتی، تنها مواردی ذیل مالیات بر ثروت جای میگیرد که بر افزایش دارایی اعمال شود. مالیات بر ارث، مالیات سالانه املاک، مالیات بر خانههای خالی و مالیات بر عایدی سرمایه، مالیات بر خالص ثروت، پایههای مالیاتی هستند که ذیل مالیات بر دارایی مطرح میشوند.
وی پرداختن به مسئله کاهش نابرابری از طریق اعمال پایههای مالیاتی را مسئله روز اقتصاد جهان دانست و افزود: در ۶۰ سال اخیر نظریات اقتصادی عمدتاً یا روی رشد اقتصادی تمرکز داشته است یا روی تورم و در ۳۰ سال اخیر بحث تورم نیز تقریباً حل شده و عموم نظریات روی مسئله رشد اقتصادی متمرکز بوده است. اما در سالهای اخیر مسائل جدیدی در حوزه نابرابری اقتصادی نیز مطرح شده است و افرادی مثل پیکتی و بلانچارد در این حوزهها نظریه پردازی کردهاند و راهکار اصلی این اقتصاددانان برای رفع نابرابری وضع مالیات بر ثروت است؛ چراکه مالیات بر درآمد نمیتواند مشکل اصلی را در نابرابری رفع کند و معافیتهای مالیاتی در مالیات بر درآمد نیز عمدتاً به افراد با درآمد بالا اصابت میکند.
سرمست مواردی همچون بهبود نابرابری ثروت و افزایش درآمد دولت را از مزایای وضع مالیات بر ثروت دانست و افزود: هرچند در کشورهای عضو OECD سهم مالیات از کل درآمدهای مالیاتی حدود ۵ تا ۶ درصد است اما این پایهها سهمی بالای ۹۰ درصد در درآمد دولتهای محلی یعنی شهرداریها دارند. علاوه بر این این پایههای مالیاتی اثرگذاری مثبتی در حوزه تنظیمگری در اقتصاد دارند و به طور مثال مالیات بر زمین از خالی ماندن و بالا استفاده ماندن آن جلوگیری میکند و بهرهوری را افزایش میدهد.
وی افزود: در حال حاضر مالیات بر ارث و مالیات نقل و انتقال سهم اصلی را در مالیات بر ثروت در اقتصاد ایران دارند و درآمد وصولی در این بخش نوسان زیادی در سالهای مختلف داشته است. این درحالیست که لازم است پایههای مالیاتی دیگر نیز در این بخش به طور جدی مورد توجه قرار بگیرد.
وی ضمن تاکید بر اینکه تمام اهداف نظام مالیاتی را نمیتوان با اعمال یک پایه مالیاتی محقق کرد، افزود: تلاش برای چنین کاری به پیچیده شدن یک پایه مالیاتی منجر میشود و در اجرا مشکلاتی را ایجاد میکند. در بخش املاک نیز مالیات سالانه املاک به عنوان مالیات بر ثروت مطرح است که اجرای آن نیز با چالشهایی همچون نحوه محاسبه ارزش املاک مواجه است. درخصوص مالیات بر اراضی بایر و خانههای لوکس این امکان وجود دارد که از ظرفیت شهرداریها استفاده شود و طرحی در مجلس به نام تنظیم گری در بازار اجاره در دست بررسی کمیسیون عمران است که در آن این مالیاتها ضمن اصلاح نرخ، به شهرداریها واگذار میشود ولی در زمینه مالیات بر خانههای خالی شرایط متفاوت است و باید از روشهای دیگر برای اجرای آن استفاده شود.