نسبت سود فعالیت را می‌توان به نوعی جایگزینی برای ضرایب مالیاتی در تعیین مالیات مودیان در نظر گرفت. اما از آنجا که مطابق اعلام سازمان مالیاتی استفاده از ضرایب و قرائن مالیاتی کنار گذاشته شده است، بسیاری از مودیان از احتساب نسبت سود فعالیت و نحوه محاسبه مالیات کسب و کار خود بی‌اطلاع هستند. از این رو در راستای ارتقای سطح دانش مالیاتی هم‌وطنان بر آن شدیم در این مقاله آموزش مالیات شما را با نسبت سود فعالیت کسب و کارها و نسبت های سود فعالیت برای عملکرد 1400 آشنا نماییم. همراه ما بمانید.
نسبت سود فعالیت چیست؟
نسبت سود فعالیت، میزان سود حاصل از فعالیت اقتصادی مودیان به ازای فروش 100 واحد محصول (اعم از کالا و یا خدمات) است. این سود بر اساس اطلاعات درآمدی اصناف موجود در یک رده شغلی خاص به صورت سالیانه تعیین می‌شود.
به بیان دیگر، سودی که برای یک فعالیت اقتصادی بر اساس درآمد هم‌صنفانش مورد انتظار است، نسبتهای سود فعالیت نامیده می‌شود.
نسبت های سود فعالیت چگونه ایجاد شد؟
پس از اصلاح قانون مالیات های مستقیم در سال 1394، ماده 97 ق.م.م که به موارد شمول مالیات علی الراس برای مودیان و نحوه محاسبه این نوع از مالیات برای آنان می‌پرداخت، تغییر کرد. به این ترتیب مطابق اعلام سازمان مالیاتی، برای عملکرد سال 1398 و بعد از آن تشخیص مالیات به روش علی الراس و مواد قانونی 152 تا 154 ق.م.م که به ضرایب مالیاتی و قرائن مالیاتی اشاره می‌کردند، حذف شد. هدف سازمان مالیاتی از این مسئله تشویق مودیان به خوداظهاری مالیاتی بود.
اما در این میان هنوز افرادی بودند که اطلاعات درآمدی خود اعم از اظهارنامه مالیاتی و یا دفاتر و مدارک خود را جهت رسیدگی و تعیین دقیق مالیات در اختیار سازمان قرار نمی‌دادند و یا اقدام به تخلفاتی نظیر کتمان درآمد می‌نمودند. از این رو سازمان مالیاتی نسبت به معرفی نسبت های سود فعالیت بر اساس اطلاعات کسب شده از اصناف هم‌تراز در یک فعالیت اقتصادی اقدام نمود.
آیا نسبت سود فعالیت همان اینتاکد مالیاتی است؟
شاید در اینجا این ابهام پیش بیاید که نسبت سود فعالیت همان اینتاکد مالیاتی است. اما باید بدانید که این دو مفهوم علیرغم اینکه کاملا به یکدیگر وابسته هستند، با یکدیگر متفاوتند.
- اینتاکد مالیاتی، شناسه یکتایی است که تعریف دقیقی از نوع فعالیت شغلی و مدل سودآوری کسب و کار مودی در اختیار سازمان مالیاتی قرار می‌دهد
- نسبت سود فعالیت، ضریبی است که سود یک فعالیت اقتصادی را نسبت به فروش آن طی دوره مالی تعیین می‌کند
نسبت سود فعالیت تابعی از اینتاکد مالیاتی است؛ به بیان دیگر، هر مودی با انتخاب اینتاکد مالیاتی مربوط به فعالیت اقتصادی خود، درصدی را به عنوان میزان سود فعالیت حاصل از فروش خود به سازمان مالیاتی اعلام می‌کند.
به این ترتیب سازمان مالیاتی با در اختیار داشتن میزان فروش خالص مودی و بر اساس اینتاکد مالیاتی، نسبت به تعیین درآمد مشمول مالیات وی اقدام می‌کند. این درآمد بر اساس نرخ ماده 131 ق.م.م برای اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل و نرخ ماده 105 ق.م.م (نرخ ثابت 25%) برای اشخاص حقوقی مشمول پرداخت مالیات است.
کاربرد نسبت سود فعالیت
مهم‌ترین موارد استفاده از نسبت های سود فعالیت عبارت است از:
- تعیین درآمد مشمول مالیات مودیان بر اساس میزان فروش اعلام شده در اظهارنامه عملکرد و یا فرم مالیات مقطوع (تبصره ماده 100)
- تعیین درآمد مشمول مالیات زمانی که اطلاعات درآمدی مودیان به هر دلیل در اختیار سازمان مالیاتی نباشد
- تعیین درآمد مشمول مالیات مودی برای درآمدهای کتمان شده
انواع نسبت های سود فعالیت
نسبت های سود فعالیت بر اساس نوع فعالیت اقتصادی مودیان و بر اساس اینتاکد مالیاتی، به سه دسته زیر تقسیم می‌شود:
- بازرگانی
- تولیدی
- خدماتی
نسبت سود فعالیت مشاغل بازرگانی
نسبت های سود فعالیت برای مشاغل بازرگانی، که صرفا به خرید و فروش کالا و خدمات بدون ایجاد تغییر در آنها می‌پردازند، در PDF زیر قابل مشاهده است.
نسبت های سود فعالیت مشاغل بازرگانی عملکرد 1400
به عنوان مثال نسبت سود برای خرید و فروش انواع سبزیجات، صیفی جات، قارچ و گیاهان ریشه‌ای خوراکی – خرده فروشی (تولید داخل( با اینتاکد 2010113، معادل 14 درصد است.
همچنین نسبت سود برای واردات موادمعدنی فلزی شامل آهن، طلا، کروم، قلع، جیوه، سرب، روی، مس، تیتانیوم، مولیبدن و سایر فلزات با اینتاکد 2030036، معادل 17.6 درصد است.
نسبت سود فعالیت مشاغل تولیدی
نسبت سود برای فعالیت‌های حوزه تولیدی و صنعتی، که با تهیه مواد اولیه به تولید یک محصول جدید می‌پردازند، توسط سازمان مالیاتی بر اساس نوع فعالیت آنان در جدول‌های زیر طبقه بندی و ارائه شده است.
نسبت های سود فعالیت مشاغل تولیدی عملکرد 1400
به عنوان مثال نسبت سود برای پاک کردن، شستن، شکستن، شورکاری، بو دادن، درجه بندی و بسته بندی انواع پسته، بادام، گردو، تخمه، کشمش و نظایر آنها (صرفا اجرت بگير) با اینتاکد 1020350، معادل 22.4 درصد است.
همچنین برای استخراج و فرآوری مواد معدنی مصالح ساختمانی و نمک ها شامل سنگ آهک، سنگ گچ، شن و ماسه، پوکه معدنی، نمک آبی و سنگی، سنگ لاشه ساختمانی و نظایر آن (استخراج و فرآوری توأم) با اینتاکد 1030020 نسبت سود معادل 9.3 درصد در نظر گرفته می‌شود.
نسبت سود فعالیت مشاغل خدماتی
برای فعالیت‌های خدماتی معمولا نسبتهای سود فعالیت با ارقام بیشتری محاسبه می‌شود. سازمان مالیاتی نسبت سود برای فعالیت‌های خدماتی را در جداول زیر در قالب PDF ارائه نموده است.
نسبت های سود فعالیت مشاغل خدماتی عملکرد 1400
بر این اساس نسبت سود برای واسطه‌گری مالی با اینتاکد 3010090 و به ماخذ درآمد ناشی از واسطه گری مالی، سود (کارمزد) و جرایم دریافتی و سایر درآمدها وفق مقررات، معادل 50 درصد محاسبه می‌شود.
همچنین برای بازاریابی انواع کالا و خدمات داخلی (اعم از حضوری و مجازی) با اینتاکد 3080020 و به ماخذ کارمزد یا حق العمل دریافتی، نسبت سود معادل 45 درصد در نظر گرفته می‌شود.
نحوه استعلام نسبت سود فعالیت در جداول
برای یافتن نسبت سود برای یک فعالیت خاص، مراحل زیر را طی نمایید:
- فایل مربوط به حوزه فعالیت مورد نظر (بازرگانی، تولیدی و یا خدماتی) را دانلود نمایید
- در صفحه باز شده کلید Ctrl + F را هم زمان نگه دارید
- در جعبه باز شده عنوان شغلی مورد نظر خود و یا کلمات مرتبط با شغل مربوطه را بنویسید
به این ترتیب عبارات مشابه در PDF به شما نمایش داده می‌شود.
کلام آخر
نسبت سود فعالیت سود مورد پیش بینی سازمان مالیاتی برای یک فعالیت اقتصادی است. سازمان این نسبت را با بررسی اظهارات مودیان هم صنف محاسبه و اعلام می‌کند. اما نسبتهای سود فعالیت و اینتاکد مالیاتی تنها بخشی از محاسبه مالیات کسب و کارها را تشکیل می‌دهد. برای محاسبه دقیق مالیات یک فعالیت اقتصادی، اطلاع از قوانین مالیاتی و جرایم و معافیتها ضروری است. این مهم تنها در سایه آموزش جامع مالیاتی که در کنار آموزش قوانین و بخشنامه‌های مالیاتی به ارائه ترفندهای قانونی کاهش مالیات نیز می‌پردازد، امکان پذیر است.
پکیج آموزش مالیات
این فرصت را از دست ندهید.