به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
بخش عمدهٔ ناوگان سبک ایران شامل خودروهای پرمصرف و فرسوده است؛ بسیاری از مدل‌های تولید داخل با فناوری دو دهه‌پیش، حدود ۱.۵ تا ۲ برابر بیشتر از هم‌رده‌های خارجی بنزین می‌سوزانند. در نبود برنامه‌ای برای نوسازی ناوگان و ارتقای تکنولوژی، افزایش نرخ سوخت تنها فشار مالی را بر خانوارها می‌افزاید.
دولت تاکنون هیچ بسته اجرایی برای کاهش مصرف یا الزام خودروسازان به به‌روزرسانی پلتفرم‌ها و اسقاط فرسوده‌ها ارائه نکرده است.
اجرای سیاست قیمت‌گذاری سوخت بدون اصلاح فنی، کشور را در چرخهٔ اتلاف بنزین نگه‌می‌دارد. از سال ۱۳۸۶ تا ۱۴۰۳ کمتر از ۱۰۰ هزار خودرو اسقاط شده، درحالی‌که بیش از ۱۳ میلیون خودروی فرسوده همچنان فعال‌اند و هرکدام تا سه‌برابر خودروهای استاندارد مصرف دارند.
توقف برنامه‌های اسقاط و عقب‌ماندگی در ورود خودروهای هیبریدی، وضعیت را بدتر کرده است.
کارشناسان دو دیدگاه درباره ترتیب اصلاح دارند: در اقتصادهای رقابتی، ابتدا افزایش قیمت سوخت تقاضا برای خودروهای کم‌مصرف را تحریک می‌کند؛ اما در ایران، با بازار غیررقابتی و کمبود تنوع، چنین سیاستی فقط بار مالی را به مردم منتقل می‌کند.
الگوی جهانی -به‌ویژه در نروژ و سوئد- ترکیبی از مشوق‌های مالی، مالیات سنگین بر آلاینده‌ها و برنامه‌های زمان‌بندی‌شده برای حذف خودروهای بنزینی تا ۲۰۳۰ است.
در ایران اما با اتکا به پلتفرم‌های یورو۴ و یورو۵ و فقدان برنامه اجرایی برای ارتقای استانداردها، فاصله زیادی تا سطح یورو۶ جهانی باقی مانده است.
مقایسهٔ مصرف سوخت نشان می‌دهد:
خودروهای داخلی (با موتورهای ۱۵۰۰ تا ۱۸۰۰ سی‌سی) بین ۷.۱ تا ۷.۹ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر بنزین مصرف می‌کنند. مدل‌های خارجی مانند تویوتا یاریس ۲۰۲۳: ۵.۴ لیتر و هوندا سیویک ۲۰۲۵: ۶.۷ لیتر، حدود ۱ تا ۲.۵ لیتر کمتر مصرف دارند. بدون نوسازی ناوگان، ارتقای فناوری تولید، تسهیل ورود خودروهای پاک و اجرای سیاست‌های تشویقی، اصلاح قیمت بنزین به تنهایی کارایی ندارد و کشور در سیکل اتلاف سوخت و آلودگی فزاینده باقی خواهد ماند.
منبع
