ضمانت اجرایی مکانیزمی است که قانون یا مقرره‌ای برای اطمینان از اجرای یک حکم، تکلیف یا قرارداد در نظر می‌گیرد و در صورت عدم رعایت، پیامد و مجازاتی برای متخلف ایجاد می‌کند. این ضمانت می‌تواند به شکل **حقوقی** (مانند جریمه نقدی، الزام به انجام تعهد یا فسخ قرارداد) یا **کیفری** (مانند حبس یا محرومیت از حقوق اجتماعی) باشد. هدف آن جلوگیری از تخلف و تضمین اجرای مؤثر احکام یا قراردادهاست.
در حوزه مالیات و حسابداری ایران، ضمانت اجرایی در مواد مختلف قانون مالیات‌های مستقیم، قانون پایانه‌های فروشگاهی و قانون مالیات بر ارزش افزوده دیده می‌شود؛ مانند **جرایم عدم ارسال صورتحساب الکترونیکی** (ماده ۲۲ قانون پایانه‌ها)، **جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی در مهلت مقرر** (ماده ۱۹۲ ق.م.م) یا **محرومیت از معافیت‌ها و تسهیلات قانونی**. این ضمانت‌ها معمولاً ترکیبی از مجازات مالی و محدودیت‌های اداری هستند تا بازدارندگی کافی ایجاد شود.