شماره: 42978

تاریخ: 143/03/08

آیین نامه اجرایی موضوع تبصره (5) ماده 17 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400/03/02 در خصوص مالیات و عوارض ارزش افزوده عرضه آب، برق، گاز طبیعی، نفت تولیدی (نفت خام میعانات گازی و گاز طبیعی) خام و فرآورده های تولیدی و وارداتی

فصل اول – تعاریف

ماده 1– مفاهیم و اصطلاحات زیر در این آیین نامه دارای تعاریف مشروحه ذیل می باشند.

الف) کالاهای زنجیره: کلیه کالاها و خدمات مرتبط با کالاهای زنجیره مصرح در تبصره (5) ماده 17 قانون شامل آب (آب تحویلی و خدمات انتقال آب)، برق (برق تحویلی، آمادگی تولید، خدمات انتقال و توزیع برق)، نفت تولیدی (نفت خام، میعانات گازی و گاز طبیعی خام) و خدمات مرتبط با نفت تولیدی توسط شرکت های تابعه شرکت ملی نفت ایران، فرآورده های تولیدی و وارداتی شامل پنج فرآورده اصلی نفتی (بنزین، نفت گاز، نفت سفید، نفت کوره و گاز مایع) و سوخت هوایی و سایر فرآورده های نفتی تولیدی (افزودنی های تولید پالایشگاه های داخل که به فرآورده های اصلی نفتی اضافه می شود).

گاز طبیعی: مخلوطی از متان و مقادیر جزئی ترکیبات هیدروکربوری در حالات فیزیکی مختلف (LNG ، CNG و NG) است که به منظور تأمین انرژی یا سوخت توسط شرکت ملی گاز ایران با شرکتهای تابعه به اشخاص تولید کننده یا مصرف کننده فروخته می شود.

ب) اشخاص زنجیره: کلیه اشخاص فعال به ترتیب در زنجیره تولید، انتقال و توزیع و فروش مرتبط با کالاها و خدمات زنجیره می باشند.

پ) سازمان: سازمان امور مالیاتی کشور

ت) قانون: قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400/03/02

ماده 2– اشخاص زنجیره مرتبط با کالاها و خدمات زنجیره موضوع این آیین نامه به سه گروه تفکیک و به شرح زیر تعریف می شوند.

الف – زنجیره مرتبط با نفت تولیدی، فرآورده های نفتی اصلی تولیدی و وارداتی و سایر فرآورده های نفتی تولیدی (افزودنی های تولید پالایشگاه های داخل و شرکت های پتروشیمی که به فرآورده های نفتی اصلی اضافه می شود) و گاز.

-1 اشخاص انتهای زنجیره :

-1-1 شرکت ملی نفت ایران (نفت خام و میعانات گازی و گاز طبیعی خام)

-2-1 شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران، شرکت های پالایش نفت، شرکت ملی گاز و شرکت های توزیع گاز استانی

-2 اشخاص ما قبل انتهای زنجیره: شرکت ملی نفت ایران و شرکت های تابعه، شرکت های پتروشیمی نوری، پتروشیمی بندر امام، پتروشیمی بوعلی، شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران، شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران، شرکت های پالایش نفت (تهران، شیراز، اصفهان، تبریز، کرمانشاه، آبادان، امام خمینی (ره) شازند، بندر عباس و لاوان)، شرکت نفت ستاره خلیج فارس، شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران، شرکت انتقال گاز ایران، شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران، شرکت های پالایش (گاز سرخون و قشم، ایلام، شهید هاشمی نژاد، بیدبلند، پارس جنوبی، پارسیان، فجر جم و بیدبلند  2)، مجتمع گاز پارس جنوبی، شرکت ذخیره سازی گاز طبیعی

شرکت های توزیع گاز استانی

ب – زنجیره مرتبط با آب

-1 اشخاص انتهای زنجیره: شرکت های آب منطقه ای، شرکت سهامی آب و برق خوزستان، شرکت های آب و فاضلاب استانی و شرکت های تبصره (1) و (2) موضوع قانون تشکیل شرکت های آب و فاضلاب (مصوب 1369)

 -2اشخاص ماقبل انتهای زنجیره: شرکت های آب منطقه ای، سازمان آب و برق خوزستان، شرکت های مدیریت آبرسانی خلیج فارس، شرکت تأمین تصفیه آب و فاضلاب تهران، شرکت های آب و فاضلاب استانی و شرکت های تبصره (1) و (2) موضوع قانون تشکیل شرکت های آب و فاضلاب مصوب (1369) و کلیه اشخاص اعم از حقیقی با حقوقی دولتی یا غیر دولتی که ماقبل اشخاص انتهای زنجیره به امر تولید، تصفیه و یا عرضه آب و فاضلاب و پاب و خدمات انتقال موارد یاد شده اشتغال داشته و تمام یا بخشی از درآمد حاصله آنها بابت فروش و ارایه خدماتی است که توسط اشخاص بند یک عرضه می شود.

ج – زنجیره مرتبط با برق

-1 اشخاص انتهای زنجیره شرکت های برق منطقه ای و شرکتهای توزیع نیروی برق

-2 اشخاص ما قبل انتهای زنجیره کلیه اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی دولتی یا غیر دولتی، که ماقبل اشخاص انتهای زنجیره به امر تولید و یا عرضه کالاها و خدمات مرتبط با عرضه برق اشتغال داشته و تمام یا بخشی از درآمد آنها بابت تکمیل زنجیره عرضه برق توسط اشخاص بند یک است.

فصل دوم – مقررات

ماده 3- اشخاص زنجیره بابت عرضه کلیه کالاها و خدمات خود اعم از کالاهای زنجیره و سایر کالاها و خدمات، مکلف به صدور صورتحساب هستند. عرضه و فروش کالاهای زنجیره و ارایه خدمات مرتبط با آن به استثنای اشخاص انتهای زنجیره بابت فروش کالاها و خدمات به خارج از زنجیره به ترتیب در زنجیره مستلزم محاسبه و درج مالیات و عوارض مربوطه در صورتحساب نخواهند بود.

 ماده 4– نحوه ثبت مالیات بر ارزش افزوده و اعتبار مالیاتی به شرح بندهای این ماده تعیین می شود.

-1 عرضه کالاها و خدمات غیر مرتبط با زنجیره به اشخاص زنجیره مستلزم صدور صورتحساب و درج مالیات و عوارض در آن می باشد.

-2 یارانه پرداختی دولت به شرکت های زنجیره، مأخذ محاسبه مالیات و عوارض ارزش افزوده نمی باشد و مالیات و عوارض پرداختی بابت خرید نهاده ها با رعایت سایر مقررات به طور کامل قابل پذیرش بوده و قابل تسهیم به بخش معاف و غیر معاف نخواهد بود.

 -3 اعتبار مالیاتی شرکت های ماقبل انتهای زنجیره، حسب درخواست قابل استرداد با انتقال با رعایت ماده 8 قانون می باشد.

-4 مأخذ محاسبه مالیات بر ارزش افزوده فروش در انتهای زنجیره قیمت فروش مصوب داخلی می باشد.

 -5 اعتبار مالیاتی شرکت های انتهای زنجیره بابت خرید کالاها و خدمات مشمول غیر از کلاهای زنجیره با رعایت ماده 8 این قانون و تبصره های آن به عنوان اعتبار مالیاتی قابل پذیرش می باشد.

فصل سوم – سایر مقررات

ماده -5 وزارت نفت و وزارت نیرو (شرکت توانیر، شرکت مادر تخصصی مدیریت منابع آب ایران و شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور) مکلفند اشخاص زنجیره (شامل نام، شناسه ملی و…) موضوع تبصره (5) ماده 17، به ترتیب از تولید تا انتهای زنجیره توزیع و فروش را حداکثر ظرف مدت یک ماه پس از ابلاغ این آیین نامه، به همراه فهرست کالاها و خدمات قابل ارایه هر شرکت در زنجیره به حلقه بعدی با ذکر شناسه کالاها و خدمات مذکور به سازمان اعلام نمایند. تغییرات در فهرست اشخاص موضوع تبصره موصوف توسط وزارتخانه های ذی ربط به سازمان اعلام می شود.

ماده 6– با عنایت به مفاد تبصره (1) بند (الف) ماده 26 قانون، آن بخشی از نفت خام، میعانات گازی و گاز طبیعی خام که توسط وزارت نفت (شرکت های تابعه) به شرکت های داخل زنجیره تولید فرآورده های نفتی (موضوع تبصره 5 ماده 17) و کار طبیعی فروخته می شود، همچنین واردات بنرین و سوخت هواپیما و گاز طبیعی توسط وزارت نفت (شرکت های تابعه)، در این مرحله مستلزم محاسبه و دریافت مالیات و عوارض ارزش افزوده از حلقه بعدی و نیز پرداختی در مرحله واردات (مفاد تبصره 2 ماده 17) حسب مورد نمی باشد و مالیات و عوارض

فروش فرآورده های تولید شده از کالای مزبور و نیز بنزین و سوخت هواپیما و گاز طبیعی وارداتی در مراحل بعدی عرضه حسب مقررات این آیین نامه محاسبه و وصول خواهد شد و مفاد ماده 4 آیین نامه نیز در این خصوص تسری دارد.

آیین نامه فوق در اجرای تبصره (5) ماده 17 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400/03/02 در سه فصل تنظیم شده و مشتمل بر 6 ماده می باشد و مقررات آن از تاریخ اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400 (1400/10/10)، لازم الاجرا می باشد.

جواد اوجی – وزیر نفت

سید احسان خاندوزی- وزیر امور اقتصادی و دارایی

علی اکبر محرابیان- وزیر نیرو