شماره دادنامه: 140231390002586745

تاریخ دادنامه: 1402/10/05

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای بهمن زبردست

طرف شکایت: سازمان امور مالیاتی کشور

موضوع شکایت و خواسته: ابطال عبارت “به استثناء انواع شیر طعم دار” از ستون توضیحات ردیف 4-8 صفحه 9 فهرست عناوین کالاها و خدمات معاف مندرج در ماده 12 قانون مالیات بر ارزش افزوده ابلاغی به موجب بخشنامه شماره 1388/12/26-31091 معاون مالیات بر ارزش افزوده سازمان امور مالیاتی کشور

گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال عبارت “به استثناء انواع شیر طعم دار” از ستون توضیحات ردیف 4-8 صفحه 9 فهرست عناوین کالاها و خدمات معاف مندرج در ماده 12 قانون مالیات بر ارزش افزوده ابلاغی به موجب بخشنامه شماره 1388/12/26-31091 معاون مالیات بر ارزش افزوده سازمان امور مالیاتی کشور را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

” به موجب بند 4 ماده 12 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1387 عرضه و واردات شیر علی الاطلاق و بدون قید و شرط از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف شده و این معافیت مطلق عینا در جزء 1-5 قسمت 5) بند (الف) ماده 9 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400 نیز ذکر شده است از آنجا که مطلق بودن این معافیت در جزء 1-5 قسمت 5 بند (الف) ماده 9 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400، مبنای صدور رأی شماره 1401/11/18-140109970905812707 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری قرار گرفته است و منطقا نمی توان ادعا کرد که معافیت شیر در جزء 1-5 قسمت 5 بند (الف) ماده 9 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400 به صورت مطلق اما در بند 4 ماده 12 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1387 مشروط به غیر طعم دار بودن شیر بوده پس روشن است که قانونگذار از ابتدا این معافیت را به صورت مطلق وضع نموده و اخذ مالیات بر ارزش افزوده از مصرف کنندگان انواع شیر طعم دار توسط سازمان امور مالیاتی از اساس غیر قانونی و باعث تضییع حقوق قانونی این مصرف کنندگان بوده است. لذا با توجه به این تضییع حقوق مصرف کنندگان و با اتخاذ ملاک از رأی مذکور درخواست ابطال از زمان صدور عبارت «به استثناء انواع شیر طعم دار را از ستون توضیحات ردیف – صفحه 9 فهرست عناوین کالاها و خدمات معاف ابلاغ شده به موجب بخشنامه شماره 1388/12/26-31091 معاون مالیات بر ارزش افزوده سازمان امور مالیاتی کشور به دلیل مغایرت با این رأی و نیز مغایرت با بند 4 ماده 12 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1387 که قانون حاکم در زمان صدور مقرره مورد شکایت بوده همچنین خروج از حدود اختیارات قانونی از حیث تضییق دامنه شمول حکم مقنن دارم. “

متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

بخشنامه شماره 1388/12/26-31091 معاون مالیات بر ارزش افزوده سازمان امور مالیاتی کشور، فهرست عناوین کالاها و خدمات معاف مندرج در ماده 12 قانون مالیات بر ارزش افزوده مخاطبین روسای محترم امور مالیاتی شهر و استان تهران

مدیران کل محترم مالیات بر ارزش افزوده شهر و استان تهران

مدیر کل محترم امور مالیاتی مودیان بزرگ

مدیران کل محترم امور مالیاتی استان ها

موضوع فهرست عناوین کالاها و خدمات مندرج در ماده 12 قانون مالیات بر ارزش افزوده فهرست عناوین کالاها و خدمات معاف موضوع ماده 12 قانون مالیات بر ارزش افزوده همراه با کد HS جهت اطلاع و اقدام لازم به پیوست ارسال می گردد. شایان ذکر است چنانچه در خصوص سایر کالاها و خدماتی که در فهرست مذکور درج نگردیده، سوالاتی در رابطه با معافیت آنها مطرح باشد کماکان می بایستی پس از کسب نظر دفتر امور فنی حقوقی و اعتراضات این معاونت اقدام گردد. ضمنا شایسته است ادارات کل امور مالیاتی نظرات خود را در خصوص فهرست مذکور اعلام تا پس از انجام بررسی های لازم در به روزرسانی آتی فهرست لحاظ گردد.

معاون مالیات بر ارزش افزوده سازمان امور مالیاتی کشور ردیف نوع کالا و خدمات توضیحات شماره تعرفه گمرک4-8  شیر – شیر به استثناء انواع شیرهای طعم دار – 04029100 فقط شیر

در پاسخ به شکایت مذکور، مدیر کل دفتر حقوقی و قراردادهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور به موجب لایحه شماره 212/4081/ص – 1402/03/15 توضیح داده است که “در خصوص اعطای معافیت به کالاهای موضوع بند 4 ماده 12 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1387، پیش از این در پرونده کلاسه 970368 نیز شکایت مشابهی از جانب آقای بهمن زبردست به خواسته ابطال عبارت «شیر» به استثناء انواع شیرهای طعم دار از ردیف 4-8 فهرست عناوین ضمیمه بخشنامه شماره 1396/12/23-260/96/169 سازمان امور مالیاتی کشور تقدیم دیوان عدالت اداری شد و هیأت تخصصی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 1399/03/31-9909970906010150 ضمن تأیید رویه و عملکرد سازمان امور مالیاتی کشور مقرر نمود که مقرره مورد شکایت مبنی بر استثناء انواع شیرهای طعم دار از شمول معافیت موضوع بند 4 ماده 12 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب (1387) در اجرای حکم مقنن و شیوه های اجرایی آن بوده و خلاف قانون و خارج از حدود اختیار نبوده است. از این روی رسیدگی به شکایت آقای بهمن زبردست به خواسته ابطال عبارت «شیر» به استثناء انواع شیرهای طعم دار از ردیف 4-8 صفحه 9 فهرست عناوین کالاها و خدمات مندرج در بند 4 ماده 12 قانون یاد شده موضوع بخشنامه شماره 1388/12/26-31091  معاونت وقت مالیات بر ارزش افزوده به دلیل مشابهت کامل موضوع در هر دو مقرره فوق الذکر موضوعا منتفی است. بر این اساس خواهشمند است با عنایت به مواد 82 و 85 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری نسبت به رد درخواست شاکی تصمیم مقتضی اتخاذ فرمایند “

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1402/10/05 با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

با عنایت به اینکه قانونگذار بر اساس بند 4 ماده 12 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1387 و جزء 1-5 بند (5) از قسمت (الف) ماده 9 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1400 عرضه و واردات شیر را به صورت علی الاطلاق مورد معافیت قرار داده و اوصاف شیر و موارد مشابه آن از قبیل پنیر و ماست در ماهیت آنها تغییری ایجاد نمیکند تا آن را با لحاظ خواص استفاده از این محصولات در حوزه سلامت که دلیل اصلی اعطای معافیت به این موارد است از شمول معافیت خارج نماید و همچنین با توجه به اینکه برمبنای دادنامه شماره 2707 مورخ 1401/11/18 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری نیز مقررات متضمن ایجاد محدودیت در اعمال معافیت مزبور ابطال شده است بنابراین عبارت به استثناء انواع شیر طعم دار از ستون توضیحات ردیف 4-8 صفحه 9 فهرست عناوین کالا و خدمات معاف موضوع بخشنامه شماره 1388/12/26-31091  معاون مالیات بر ارزش افزوده سازمان مالیاتی کشور که در مقام محدود نمودن معافیت مطلق شیر در قانون مالیات بر ارزش افزوده تصویب شده خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال می شود. این رأی براساس ماده 93 قانون دیوان عدالت اداری اصلاحی مصوب 1402/02/10) در رسیدگی و تصمیم گیری مراجع قضایی و اداری معتبر و ملاک عمل است.

احمد رامندی

معاون قضایی دیوان عدالت اداری