Ctrl/Cmd + P را برای چاپ فشار دهید
یا به صورت PDF ذخیره کنید

شماره: 200/97/22/ص

تاریخ: 1397/08/19

دستورالعمل

 2297تبصره ماده 157م
مخاطبان اصلی/ ذینفعانامور مالیاتی شهر و استان تهرانادارات کل امورمالیاتی
موضوعدستورالعمل نحوه بررسی و رسیدگی به پرونده های مالیاتی دارندگان کارت بازرگانی و پیله وری در اجرای تبصره ماده 157 ق.م.م
نظر به اینکه برخی از دارندگان کارت بازرگانی و پیله وری، پس از رسیدگی و صدور برگ تشخیص مالیات، ضمن اعتراض ادعا می نمایند:«درآمد حاصله و مالیات مطالبه شده، متعلق به آنان نبوده و به شخص دیگری تعلق داشته و مطالبه مالیات از غیر مودی صورت گرفته است»، صرف نظر از این که ادعای مطروحه در چه مرحله­ای قرار گرفته باشد، به منظور ایجاد وحدت رویه و تسریع در رسیدگی، در اجرای تبصره ماده 157 قانون مالیاتهای مستقیم، در رسیدگی به این قبیل ادعاها، با توجه به اتخاذ رویه­ های متفاوت از سوی هیأتهای حل اختلاف مالیاتی، مقرر می گردد:
الف) شرایط ادعای مطالبه مالیات از غیر مودی
هرگاه پس از ابلاغ برگ تشخیص ،قطعی یا مطالبه مالیات، مودی موصوف ادعا نماید که مالیات مطالبه شده مربوط به او نیست، می­بایست مراتب را به طور مکتوب با ارائه دلایل کافی، اطلاعات و اسناد و مدارک مثبته (از جمله قرارداد منعقده با ذینفع، وکالتنامه تنظیمی با ذینفع، معرفی و ارائه مشخصات ذینفع، مشتمل بر نام و نام خانوادگی، نام شرکت،شماره شناسنامه، شماره ثبت، کد ملی، شماره اقتصادی، تاریخ تولد، تاریخ ثبت، نشانی محل سکونت یا فعالیت و یا اقامتگاه قانونی، تلفن های تماس، (پست الکترونیکی در صورت امکان) و همچنین رسید دریافت کارمزد از ذینفع یا مشخصا وجوه واریزی بابت کارمزد به حساب مدعی(مودی) صورت ریز گردش کلیه حساب­های بانکی مودی (شخص مدعی) در سال مورد رسیدگی با امضاء و درج تاریخ (درصورت وجود هریک از اطلاعات مزبور) ، به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم نماید.
ب) نحوه و چگونگی رسیدگی هیأت حل اختلاف مالیاتی در اجرای تبصره ماده 157 قانون مالیات های مستقیم
در مواردی که مودی با ارائه دلایل، اسناد و مدارک به شرح بند« الف» بصورت مکتوب اعلام نماید که مالیات مطالبه شده مربوط به او نبوده و مودی واقعی شخص دیگری است، پرونده امر در هر مرحله ای که باشد، می بایست به قید فوریت و خارج از نوبت در هیأت حل اختلاف مالیاتی به شرح زیر مورد رسیدگی قرار گیرد:
1-­ قبل از قطعیت درآمد مشمول مالیات (در مواردی که هیأت حل اختلاف مالیاتی در مرحله اعتراض مودی به برگ تشخیص یا اعتراض به رأی هیأت حل اختلاف مالیاتی بدوی تشکیل شده باشد):
1-1-­ در مواردی که اعتراض مودی به شرح بند«ب» مورد قبول و پذیرش هیأتهای حل اختلاف مالیاتی واقع شده باشد:
در این صورت هیأت حل اختلاف مالیاتی می بایست در اجرای تبصره ماده 157 قانون مالیاتهای مستقیم نسبت به انشاء رأی جهت مطالبه مالیات از مودی واقعی که مشخصات آن نیز می­بایست در متن رأی درج گردد، اقدام نماید. رأی صادره در اجرای تبصره مذکور مبنی بر مطالبه مالیات از مودی واقعی قابل تجدیدنظرخواهی یا شکایت توسط اداره امور مالیاتی برای طرح در مراجع بعدی مالیاتی نخواهد بود.[1] این حکم در خصوص بخشی از یک رأی نیز که در اجرای تبصره ماده 157 قانون مالیات های مستقیم صادر شده باشد، جاری خواهد بود.
1-2-­  در مواردی که اعتراض مودی به شرح بند«ب» مورد قبول و پذیرش هیأتهای حل اختلاف مالیاتی قرار نگیرد:
در این صورت هیأت حل اختلاف مالیاتی بدوی یا تجدیدنظر حسب مورد نسبت به انشاء رأی اقدام می­نماید. رأی صادره با رعایت مقررات قابل تجدیدنظرخواهی یا شکایت در مراجع بعدی مالیاتی خواهدبود.
2- بعد از قطعیت درآمد مشمول مالیات:
2-1- در مواردی که اعتراض مودی به شرح بند«ب» مورد قبول و پذیرش هیأتهای حل اختلاف مالیاتی واقع شده باشد:
در این صورت هیأت حل اختلاف مالیاتی می بایست در اجرای تبصره ماده 157 قانون مالیاتهای مستقیم نسبت به انشاء رأی جهت مطالبه مالیات از مودی واقعی که مشخصات آن نیز می بایست در متن رأی درج گردد، اقدام نماید. رأی صادره در اجرای تبصره مذکور مبنی بر مطالبه مالیات از مودی واقعی قابل تجدیدنظرخواهی یا شکایت توسط اداره امور مالیاتی برای طرح در مراجع بعدی مالیاتی نخواهد بود .
2-2-­ در مواردی که اعتراض مودی به شرح بند«ب» مورد قبول و پذیرش هیأتهای حل اختلاف مالیاتی قرار نگیرد:
در این صورت هیأت حل اختلاف مالیاتی می بایست در اجرای تبصره ماده 157 قانون مالیاتهای مستقیم نسبت به انشاء رأی مبنی بر عدم تأیید ادعای مودی اقدام نماید. رأی صادره با رعایت مقررات قابل شکایت به شورای عالی مالیاتی خواهد بود.
ج- مواردی که می بایست در رسیدگی به ادعای مودی مبنی بر سوء استفاده از کارت بازرگانی توسط سایر اشخاص توسط هیأت­های حل اختلاف مالیاتی یا کارشناس / کارشناسان مجری قرار رسیدگی، مورد توجه قرار گیرد :
1-­ در صورتی که ادعای مودی در مطالبه مالیات از غیر مودی احراز شود و یا این موضوع مورد اقرار مودی واقعی قرار بگیرد و به تأیید هیأت حل اختلاف مالیاتی برسد، در این صورت هیأت حل اختلاف مالیاتی نسبت به انشاء رأی مبنی بر مطالبه مالیات از مودی واقعی در اجرای تبصره ماده 157 قانون مالیاتهای مستقیم، اقدام می نماید.
2-­ چنانچه اسناد و مدارک ارائه شده توسط مودی مبنی بر مطالبه مالیات از غیر مودی، طبق نظر هیأت حل اختلاف مالیاتی از کفایت لازم در قبول نظر مودی مبنی بر تأیید ادعای مطرح شده در جلسه هیأت حل اختلاف مالیاتی فراهم باشد، در این صورت نیز هیأت حل اختلاف مالیاتی در اجرای تبصره مذکور انشاء رأی می نماید.
3-­ چنانچه اسناد و مدارک ارائه شده توسط مودی مبنی بر مطالبه مالیات از غیر مودی، طبق نظر هیأت حل اختلاف مالیاتی از کفایت لازم در قبول نظر مودی مبنی بر تأیید ادعای مطرح شده در جلسه هیأت حل اختلاف مالیاتی فراهم نباشد، در این صورت با ارجاع موضوع برای رسیدگی به ادعای مطرح شده به مجری یا مجریان قرار رسیدگی اقدامات زیر توسط مجریان قرار معمول گردد:
برای شناسایی صاحب اصلی کالای وارده/ صادره حسب مورد اقدامات زیر معمول گردد:
1-3– اصل یا تصویر مصدق وکالتنامه ای که دارنده کارت بازرگانی در یکی از دفاتر اسناد رسمی تنظیم نموده و یا ارایه می نماید، اخذ و به پرونده ضمیمه شود.
2-3-­ چنانچه در قبال ارائه کارت بازرگانی قراردادی بین دارنده کارت و سایر اشخاص منعقد شده باشد نسبت به اخذ و بررسی آن اقدام شود.
3-3-­ در صورتی که برای واردات کالا از طریق ثبت سفارش اقدام شده است ضمن مکاتبه با دفتر ثبت سفارشات و نظارت بر مبادلات تجاری وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) مشخصات ذینفع، کالای مورد ثبت سفارش، بانک عامل و … دریافت شود.
4-3- با استعلام از بانک عامل، مشخصات پرداخت کننده وجه کالای وارداتی یا دریافت کننده وجه کالای صادراتی را پیگیری و مشخص نماید.
5-3-­ با مکاتبه و هماهنگی با گمرکات ذیربط، ترخیص کننده کالا و اینکه کالا به نام چه کسی و توسط چه موسسه یا کدام شرکت حمل و نقل و به کدام انبار منتقل شده است را کنترل و پیگیری نماید.
6-3-­ با مکاتبه و هماهنگی با گمرکات ذیربط اطلاعات مربوط به پرداخت کننده حقوق و عوارض گمرکی، مالیات و عوارض موضوع قانون مالیات بر ارزش افزوده و مالیات علی الحساب واردات کالا را ، حسب مورد دریافت نماید.
7-3-­ با مکاتبه با شرکت حمل و نقل کالای وارداتی، مشخصات صاحب کالا و پرداخت کننده هزینه حمل را دریافت نماید.
8-3-­ با مکاتبه با انباردار کالای وارداتی که کالا به آن انبار منتقل شده است، مشخصات صاحب کالاتی وارداتی، رسید انبار، بیمه نامه ، نحوه تسویه کالا و پرداخت کننده هزینه انبارداری را مشخص نماید.
9-3-­­ با توجه به ادعای مودی در صورتی که طرف مورد ادعا در نظام مالیاتی دارای پرونده مالیاتی می باشد، ضمن مکاتبه با اداره امور مالیاتی ذی ربط از ثبت یا عدم ثبت و همچنین منظور شدن یا نشدن واردات مذکور در محاسبه درآمد مشمول مالیات آن اطمینان حاصل نماید.
10-3-­ در مورد صادرات کالا نیز ضمن اخذ اظهارنامه گمرکی و اطلاعات مربوط به دریافت کننده وجوه حاصل از صادرات و سایر اطلاعات مربوط، نسبت به احراز هویت صادر کننده واقعی کالا اقدام شود.
11-3-­ مکاتبه با سایر مراجع یا اشخاص ذیربط، برای اخذ اطلاعات و اسناد مرتبط با موضوع پرونده از جمله: نیروی انتظامی، مراجع قضایی، شرکت­های تجاری طرف معامله، سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی، سازمان بنادر و کشتیرانی و … مجری یا مجریان قرار کارشناسی مکلفند، با اخذ و بررسی مستندات مربوط به شرح فوق حسب مورد، به عنوان قراین و دلایل با رعایت مقررات و بر اساس واقعیت امر نسبت به تنظیم گزارش در خصوص تعیین مودی واقعی اظهار نظر نمایند. چنانچه مطابق هریک از دلایل و مستندات مذکور امکان تعیین صاحب واقعی کالا فراهم باشد ضرورتی به بررسی سایر مستندات که اطلاعات آن موجود نمی باشد، نخواهد بود.
هرگاه در اجرای رای هیأت حل اختلاف مالیاتی و حکم قسمت اخیر تبصره ماده 157 قانون مالیاتهای مستقیم، اداره امورمالیاتی صلاحیتدار برای مطالبه مالیات از مودی واقعی، مربوط به محدوده جغرافیایی دیگر باشد، وفق مقررات اقدام گردد.
هریک از از ادارات کل امور مالیاتی مکلفند، آمار پرونده های مطرح در هیأتهای حل اختلاف مالیاتی موضوع تبصره ماده 157 قانون مالیاتهای مستقیم را با قید تایید یا رد ادعای مودی مشتمل بر شماره و تاریخ رأی با رعایت مهلت مقرر در آن ، به تفکیک شهر و واحد مالیاتی در مرکز استان، زیر نظر یکی از معاونین مالیاتی جمع بندی و هر ماه وضعیت رسیدگی مالیاتی آنها را ، به دفتر نظارت بر هیأتهای حل اختلاف مالیاتی گزارش نمایند.
مسئولیت حسن اجرای این دستورالعمل بر عهده مدیران کل امور مالیاتی می باشد .
سید کامل تقوی نژاد
رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور
دامنه کاربرد:1- داخلی*     2-خارجی*مرجع پاسخگویی:دفتر نظارت بر هیأتهای حل اختلاف مالیاتی تلفن:39903806
تاریخ اجرا:مدت اجرا: نامحدودمرجع ناظر:دادستانی انتظامی مالیاتینحوه ابلاغ:فیزیکی/سیستمی
      

1 . به موجب دادنامه شماره 140109970905811440 مورخ 1401/08/17 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری بند 1-1 قسمت ب این دستورالعمل از تاریخ تصویب ابطال شد. تصویر دادنامه مذکور به موجب بخشنامه شماره 210/21218/ص مورخ 1401/09/27 معاون حقوقی و فنی مالیاتی ارسال شد.

تاریخ سند: 1397/08/19
شماره سند: 200/97/22/ص
کد سند: م/157/1397/22
وضعیت سند: معتبر