شماره:9888

تاریخ:24/10/1382

پیوست:دارد

سازمان امور اقتصادی و دارائی استان

شورای عالی مالیاتی

اداره کل امور مالیاتی

دفتر فنی مالیاتی

اداره کل

هیأت عالی انتظامی مالیاتی

دفتر

دادستانی انتظامی مالیاتی

دبیرخانه هیات های موضوع ماده 251 مکرر

جامعه حسابداران رسمی ایران

دانشکده امور اقتصادی

سازمان حسابرسی

پژوهشکده امور اقتصادی

آئین نامه اجرائی موضوع ماده 219 اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 27/11/1380 بنا به پیشنهاد شماره 9358مورخ 15/10/1382 سازمان امور مالیاتی کشور که در مورخ 20/10/1382 به تصویب وزیر محترم امور اقتصادی و دارائی رسیده است جهت اجرا به پیوست ابلاغ میگردد. ضمنا‌ مقرر میدارد:

1-در مواردی که احکام مقرر در آئین نامه اجرائی متضمن تغییر سازماندهی و برقراری عناوین شغلی جدید و نحوه استفاده از اختیارات متناسب با تغییرات فوق الذکر می باشند، انجام فرآیند اصلاحی به منظور اجرای احکام فوق الاشاره با توجه به تبصره (2) ماده 13 آئین نامه از ابتدای سال 1383 الزامی خواهد بود.

2-در مواردی که به موجب احکام مقرر در آئین نامه وظایف، صلاحیت و اختیارات اجرائی جدیدی برای رده های شغلی سطوح مدیریت مقرر گردیده است، اجرای احکام مزبور از تاریخ ابلاغ لازم الرعایه خواهد بود.

مقتضی است مدیران کل امور مالیاتی به منظور حسن اجرای آئین نامه در چار چوب برنامه های سازمان که برای این منظور تدوین و ابلاغ خواهد شد، اقدامات لازم از حیث آموزش و توجیه کارکنان مالیاتی را به عمل آورده و زمینه تحول اساسی حوزه اجرائی مالیاتی کشور را فراهم آوردند.

عیسی شهسوار خجسته

رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور

آئین نامه اجرایی ماده 219 قانون مالیات های مستقیم

مصوب اسفند ماه 1366 واصلاحیه های بعدی آن

فصل اول : کـلیات

ماده 1– واژه ها و اصطلاحات بکار برده شده دراین آئین نامه به شرح زیر تعریف می شود:

الف- « سازمان » : سازمان امور مالیاتی کشور

ب- « قـانـون » : قـانـون مـالیـاتـهـای مـستـقیم مـصوب 3/12/66 و اصـلاحیـه هـای بـعدی آن منـتهـی بـه اصـلاحیـه مـصـوب مـورخ 27/11/80

ج – « واحد مالیاتی» :کوچکترین جزء تقسیمات اداری است که براساس محدوده جغرافیایی،منابع مالیاتی،نوع مودیان یا حسب وظیفه مقرردر« قانون »از طرف « سازمان » تعیین می شود.

د- « اداره امورمالیاتی »: منظور از اداره امور مالیاتی در موارد مختلف « قانون »، واحد سازمانی مشخصی است که شامل تقسیمات اداری کوچکتری بنام « واحد مالیاتی »می باشد و بر اساس محدوده جغرافیایی، منابع مالیاتی، نوع مودیان، یا بر اساس نوع وظیفه با تعداد کافی « واحد مالیاتی » تشکیل می شود .

ماده 2- وظایف شناسایی، تشخیص درآمد مشمول مالیات با تأکید بر انتزاع آنها از سایر وظایف و مطالبه و وصول مالیات موضوع «قانون» و همچنین اداره امور مراجع مالیاتی از جمله هیئتهای حل اختلاف مالیاتی به عهده « سازمان » می باشد . وظایف مذکور حسب صلاحیتها مسئولیتهای فنی و تخصصی و اداری بر اساس « قانون »مقررات مربوط و با رعایت مفاداین آیین نامه، حسب مورد به مأموران مالیاتی یا سایر مراجع حسب تشخیص سازمان محول خواهد شد .

ماده3 – وظایف و مسئولیت های مأموران مالیاتی منحصرا در اداره امور مالیاتی است که در آن به خدمت گرفته می شوند.

فصل دوم : مأموران مالیاتی

ماده 4 – کلیه کارکنانی که عهده دارانجام وظایف موضوع ماده219 « قانون » مشتمل برشناسایی،تشخیص، مطالبه و وصول مالیاتهای موضوع « قانون» می باشند ،« مأموران مالیاتی »نامیده می شوند.

تبصره – سازمان می تواند شناسایی ،رسیدگی ،مطالبه و وصول سایر انواع مالیاتهایی راکه به موجب مقررات قانونی موضوعه عهده دار می باشد به مأموران مالیاتی موضوع این ماده محول نماید.

ماده 5– عناوین شغلی « مأموران مالیاتی»، عبارت است از، کاردان مالیاتی، کارشناس مالیاتی، کارشناس ارشد مالیاتی، رئیس گروه مالیاتی ورئیس امور مالیاتی.[1]

ماده 6 – کاردان مالیاتی، از بین کارمندان « سازمان » دارای مدرک تحصیلی دیپلم یا فوق دیپلم، اتنخاب می شود وحداقل یکی از وظایف اصلی « سازمان » را عهده دار بوده و تحت نظر کارشناس ارشد مالیاتی انجام وظیفه می نماید.[2]

ماده 7 – حذف شد.[3]

ماده 8 – کـارشـناس ارشد مـالیاتی[4]، از بـین کـارمـندان با تحـصیلات کارشناسی یا بالاتر، یا حداقل 3سال سابقه خدمت درشغل کاردان مالیاتی انتخاب می شود و حداقل یکی از وظایف اصلی «سازمان»رابر عهده دارد و تحت نظر کارشناس مسئول مالیاتی ، انجام وظیفه می نماید.

ماده 9 – کـارشـناس ارشد مـالیاتی[5]، از بین کارمندان «سازمان» با تحصیلات کارشناسی یا بالاتر با حداقل 3سال سابقه خدمت درشغل کارشناس مالیاتی انتخاب می شود و سرپرستی واحد مالیاتی را عهده دار بوده و مسئولیت تأئید گزارشات و عملکرد افراد تحت سرپرستی به عهده وی می باشد و تحت نظر رئیس گروه مالیاتی ، انجام وظیفه می­نماید.

تبصره: در صورت نبود کارمند واجد شرایط مذکور در این ماده ارتقای کارشناس مالیاتی به کارشناس ارشد مالیاتی با حداقل (2) سال سابقه خدمت در شغل کارشناس مالیاتی در صورت درخواست اداره کل امور مالیاتی و تأیید دادستان انتظامی مالیاتی و موافقت رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور، امکان پذیر خواهد بود.[6]

ماده 10 – رئیس امور مالیاتی[7]، از بین کارمندان «سازمان» با تحصیلات کارشناسی یا بالاتر با حداقل 3سال سابقه خدمت درشغل کـارشـناس ارشد مـالیاتی[8] انتخاب می شود وسرپرستی واحدهای مالیاتی را عهده دار بوده وتحت نظر رئیس امور مالیاتی[9] انجام وظیفه می نماید.

ماده 11 – رئیس امور مالیاتی[10]، از بین کارمندان «سازمان» با تحصیلات لیسانس یا بالاتر با حداقل 3سال سابقه خدمت در شغل رئیس گروه مالیاتی انتخاب می شود و مسئولیت نظارت بر گروه های مالیاتی و نظارت بر حسن اجرای مقررات را برعهده دارد.

ماده 12– درمواردی که حداقل سطح تحصیلات درشرایط احراز مشاغل مأموران مالیاتی،مقطع تحصیلی کارشناسی درنظر گرفته شده باشد،رشته های تحصیلی مطلوب عبارتند از :حسابداری، حسابرسی، بازرگانی، مدیریت،بانکداری، اقتصاد، حقوق ورشته های مشابه حسب تشخیص «سازمان»

ماده 13- تطبق وانتخاب مأموران مالیاتی شاغل به عناوین شغلی موضوع این آئین نامه به ترتیب زیرمی باشد.

الف- کمک ممیز مالیاتی با مدرک تحصیلی دیپلم وکاردانی به عنوان کاردان مالیاتی

ب- کمک ممیز مالیاتی با مدرک تحصیلی لیسانس به عنوان کارشناس مالیاتی

ج- ممیز مالیاتی به عنوان کارشناس ارشد مالیاتی

د- سر ممیز مالیاتی به عنوان رئیس گروه مالیاتی

ذ- ممیز کل مالیاتی به عنوان رئیس امور مالیاتی[11]

ماده 14- انتصاب و ارتقاء مأموران مالیاتی درهریک از پستهای مربوط منوط به گذراندن دوره های آموزشی و موفقیت در آزمونهای تعیین شده حسب برنامه آموزشی «سازمان» خواهد بود.

ماده 15- درانتصاب به هر یک از رده های شغلی مأموران مالیاتی درشرایط مساوی، اولویت با دارندگان مدرک تحصیلی بالاتر می باشد.

ماده 16- انتصاب و ارتقاء مأموران مالیاتی منوط به وجود پست سازمانی و اعلام نظر دادستان انتظامی مالیاتی و با رعایت کامل مقررات این آئین نامه خواهد بود.

ماده 17- ازتاریخ تصویب این آئین نامه کلیه کارمندان مالیاتی که عهده دار وظایف شناسایی،تشخیص،مطالبه و وصول و اداره امور مراجع حل اختلاف مالیاتی می باشند و در مشاغلی غیر از عناوین شغلی ماده فوق اختصاص یافته اند در عداد مأموران مالیاتی تلقی و درصورت احراز شرایط، عناوین شغلی مأموران مالیاتی به آنان تخصیص می یابد.

فصل سوم: شناسایی مودیان و فعالیتهای اقتصادی

ماده 18- شناسایی عبارت است از :مجموعه اقداماتی که جهت شناخت هویت مودیان مالیاتی، نوع،شروع و میزان فعالیتهای اقتصادی و سایر منابع درآمد مشمول مالیات آنها، انجام می گیرد.

ماده 19- ادارات کل یا ادارات امور مالیاتی،حسب مورد موظفند از طریق اداره یا واحدهای شناسایی مربوط بر اساس سطح سازمانی و محدوده جغرافیایی تحت پوشش،نسبت به شناسایی مودیان و فعالیتهای اقتصادی آنها اقدام نمایند.

ماده 20- ادارات کل یا ادارات امور مالیاتی موظفند با استفاده از اطلاعات سایر دستگاهها، مجامع، اتحادیه ها،واحدیابی جغرافیایی و سایر منابع اطلاعات، نسبت به شناسایی و یا تکمیل شناسایی مودیان اقدام نمایند.

ماده 21- ادارات کل یا ادارات امور مالیاتی موظفند بر اساس دستور العمل ابلاغی « سازمان »،کلیه مودیان مالیاتی شناسایی شده را ثبت و به آنها « شماره شناسایی» تخصیص دهند.

ماده 22- « مأموران مالیاتی » موظف اند در کلیه فرمها و اوراق مالیاتی مربوط به شناسایی، تشخیص، مطالبه،وصول و اجرا و طرح پرونده در سایر مراجع مالیاتی « شماره شناسایی » مودی ذیربط را درج نمایند.

ماده 23- حداقل سطح سازمانی مجاز برای انجام مکاتبه و استعلام جهت کسب اطلاعات مورد نیاز در اجرای مواد 230 و 231 « قانون » و سایر مقررات،رئیس گروه مالیاتی می باشد.

ماده 24- « مأموران مالیاتی » ‌موظفند در صورت دسترسی به اطلاعات فعالیتهای اقتصادی سایر مودیان، مراتب را به ادارات امور مالیاتی ذیربط اعلام نمایند و همچنین ادارات امور مالیاتی موظفند در صورت استعلام سایر ادارات امورمالیاتی درخصوص فعالیتهای اقتصادی مودیان،درصورت دسترسی به اطلاعات مزبور، مراتب را به اداره امور مالیاتی استعلام کننده اعلام نمایند.

فصل چهارم : رسیدگی و تشخیص

ماده 25- وظیفه تشخیص مأخذ یا درآمد مشمول مالیات و تعیین مالیات موضوع « قانون » با « سازمان » است و حسب مورد به اداره امور مالیاتی یا « مأموران مالیاتی » محول می گردد .

ماده 26- ادارات امور مالیاتی موظف اند در اجرای ماده 158 « قانون »، در چارچوب سیاستها و دستور العملهای « ‌سازمان » اظهارنامه های مالیاتی تسلیمی را قبول نموده و تعدادی از آنها را مورد رسیدگی قرار دهند.

ماده 27– درمورد رسیدگی ،تشخیص و مطالبه مالیاتهای موضوع باب دوم و سوم «قانون»،چنانچه اظهارنامه یا تراز نامه و حساب سود و زیان مورد قبول کارشناس مسئول واقع شود و همچنین درمواردی که مودی ازتسلیم اظهار نامه یا تراز نامه و حساب سودوزیان حسب مورد خودداری نموده و بطور کلی درمواردی که درآمد مودی به طریق علی الراس تشخیص گردد، کارشناس ارشد مالیاتی نظرخود را برای رسیدگی و اظهارنظر به رئیس گروه مالیاتی گزارش می نماید.چنانچه رئیس گروه مالیاتی پس از رسیدگی، نظر کارشناس ارشد مالیاتی را قبول نماید، مراتب را جهت امضاء و صدور برگ تشخیص به کارشناس ارشد مالیاتی ارجاع و در غیر اینصورت با مسئولیت خود نسبت به امضاء و صدور برگ تشخیص که توسط کارشناس ارشد مالیاتی ذیربط تهیه خواهد شد، اقدام می نماید.

ماده 28- ادارات کل امور مالیاتی می توانند ، رسیدگی و تشخیص پرونده مالیاتی مودیان را قبل از مطالبه مالیات به اقتضای اهمیت آنها به مأموران مالیاتی رده های بالاتر از کارشناس ارشد مالیاتی[12] محول نمایند و در اینصورت مأمور ذیربط با مسئولیت خود نسبت به تهیه گزارش و امضاء و صدور برگ تشخیص اقدام می نماید.

ماده 29- ادارات کل امور مالیاتی می توانند رسیدگی و تشخیص پرونده های مالیاتی را قبل از مطالبه مالیات به بیش از یک مأمور مالیاتی نیز محول نمایند تا به صورت گروهی رسیدگی و تشخیص دهند، در این صورت یک نفر به عنوان مسئول گروه تعیین و مسئولیت هماهنگی، نظارت و تقسیم کار و همچنین امضاء و صدور برگ تشخیص با او خواهد بود . سایر اعضاء گروه رسیدگی کننده در حدود وظایف واختیارات محوله مسئول اقدامات انجام شده خواهند بود .

 تبصره: در اجرای مقررات مواد 27، 28 و 29 این آئین نامه چنانچه پس از رسیدگی های قانونی، نظر مأمورین مالیاتی رسیدگی کننده(مسئول رسیدگی) عینا تأیید اظهارنامه و حسب مورد ترازنامه،حساب سود و زیان و یا صورت خلاصه وضعیت درآمد و هزینه باشد، مأمورین یاد شده مکلفند با رعایت سایر مقررات نسبت به صدور برگ مالیات قطعی اقدام نمایند. این حکم در مواقعی که اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان مودی در اجرای ماده 272 قانون موصوف عینا مورد تأیید حسابدار رسمی یا موسسه حسابرسی قرار گرفته و در رسیدگی توسط اداره امور مالیاتی تأیید گردد،نیز جاری خواهد بود.[13]

ماده 29 مکرر:

در ادارات امور مالیاتی که طرح جامع مالیاتی(نرم افزار یکپارچه مالیاتی) اجرائی می شود،واحد حسابرسی ایجاد و مسئولیت آن با مدیر حسابرس خواهد بود که از بین معاونین مدیرکل و یا روسای امور مالیاتی انتخاب و مسئولیت ایجاد مورد حسابرسی را از بین پرونده های مالیاتی با رعایت مقررات و دستورالعمل های سازمان امور مالیاتی کشور و همچنین انتخاب حسابرس مسئول و تخصیص موارد حسابرسی،تأیید برنامه حسابرسی، نظارت بر اجرای حسابرسی و تأیید گزارش حسابرسی را بر عهده خواهد داشت.

تبصره1- در شهرستانها یا شهرهایی که از نظر تشکیلات سازمانی در سطح رئیس گروه مالیاتی اداره می گردد با موافقت مدیرکل امور مالیاتی مربوطه مدیر حسابرسی از بین روسای گروه مالیاتی انتخاب می گردد.

تبصره2- مسئولیت مدیر حسابرسی و هر یک از حسابرسان انتخاب شده جهت حسابرسی پرونده های مالیاتی بر اساس فعالیتها و مسئولیتهای تعیین شده برای آنها در برنامه حسابرسی و دستورالعمل های سازمان امور مالیاتی کشور و مندرجات گزارش و نظریه خود از هر جهت می باشد.[14]

ماده 30- ادارات امور مالیاتی موظفند پرونده های مالیاتی مودیانی را که در موعد مقرر از تسلیم اظهار نامه مالیاتی خودداری نموده اند یااصولا طبق « قانون » ‌مکلف به تسلیم اظهار نامه درسررسید پرداخت مالیات نیستند، حداکثر ظرف مدت یکسال از مهلت مقرر رسیدگی و مالیات متعلق را مطالبه نمایند.

حکم این ماده مانع از مطالبه و وصول مالیات مودیان در اجرای ماده 157 « قانون » نخواهد بود.

ماده31- « مأموران مالیاتی » مکلفند هر گونه تحقیق و رسیدگی که برای آگاهی از وضع مودیان لازم است با رعایت مقررات مربوط به عمل آورند تا بتوانند در مهلت قانونی با توجه به اطلاعات مکتسبه نسبت به تشخیص درآمد مشمول مالیات و تعیین مالیات متعلق اقدام نمایند.

ماده 32- در موارد تشخیص علی الراس درآمد مشمول مالیات، رعایت نکات زیر الزامی است :

1-در اجرای تبصره 2 ماده 97 « قانون » هرگاه طبق اسناد و مدارک ابرازی یا به دست آمده، امکان تعیین درآمد مشمول مالیات مودی وجود داشته باشد، درآمد مزبور بر اساس رسیدگی به اسناد و مدارک یا دفاتر مربوط حسب مورد تعیین می گردد.

2- در صورت عدم ارائه اسناد و مدارک یا دفاتر از سوی مودی ، تشخیص درآمد مشمول مالیات طبق ماده 98 « قانون » باید مستدل و متضمن برآورد کارشناسی مأموران ذیربط بر اساس اطلاعات و قرائن و شواهد مربوط و در حد امکان متکی به اسناد و مدارک باشد.

ماده 33- هرگاه مأموران مالیاتی در محاسبه درآمد مشمول مالیات یا مالیات متعلق اشتباه کرده باشند، به شرح زیر اقدام خواهد شد:

1- قبل از قطعیت درآمد مشمول مالیات، چنانچه اصلاح اشتباه محاسبه منجر به افزایش درآمد یا مالیات بیشتر گردد، با رعایت مهلت مرور زمان و در صورتی که اصلاح اشتباه محاسبه فوق منجر به کاهش درآمد مشمول مالیات یا مالیات کمتر گردد، بدون رعایت مهلت مرور زمان گزارش لازم عنوان رئیس امور مالیاتی مربوطه ارائه می گردد.

2- چنانچه گزارش فوق به تأئید رئیس امور مالیاتی برسد و یا در مواردی که برای رئیس امور مالیاتی اشتباه محاسبه محرز شود، طبق دستور وی نسبت به اصلاح اشتباه محاسبه یا صدور برگ تشخیص مالیات اصلاحی و ابلاغ آن به مودی اقدام می گردد.[15]

ماده 34- در اجرای مواد 238 و 239 « قانون » در کلیه مواردی که مودی ظرف 30 روز از تاریخ ابلاغ برگ تشخیص ، اعتراض خود را نسبت به آن تسلیم نماید رئیس امور مالیاتی[16] موظف است با انجام رسیدگی مجدد که بر اساس دلایل و اسناد ومدارک مودی انجام خواهد گرفت، مراتب را در ظهر برگ تشخیص درج و به شرح قسمت اخیر ماده 238 « قانون » اقدام نماید.

به استناد حکم این ماده، پرونده مالیاتی پس از طی مراحل فوق در صورت عدم توافق با مودی به هیئت حل اختلاف مالیاتی ارجاع خواهد شد، مگر آنکه برگ تشخیص ابلاغ قانونی شده باشد و مودی ظرف 30 روز اعتراض خود را تسلیم ننموده باشد در این صورت پرونده ظرف 30 روز بدون طی مراحل فوق توسط اداره امور مالیاتی به هیأت حل اختلاف ارجاع خواهد شد.

تبصره 1- سازمان امور مالیاتی کشور می تواند حسب درخواست ادارات کل امور مالیاتی،اختیار توافق با مودی موضوع این ماده عند الاقتضاء موقتا به رئیس گروه مالیاتی تفویض نماید.در این صورت روسای گروه مالیاتی که برای آنها احکام موقت صادر می شود در مورد پرونده هایی که خود در تشخیص آنها سابقه اظهار نظر دارند اقدام نخواهند نمود.[17]

تبصره 2 – اجرای حکم این ماده در مواردیکه رسیدگی مجدد مسئول مربوط منجر به توافق نگردد مانع از رسیدگی مسئول بالاتر حداکثر تا سطح مدیر کل بارعایت مهلت مقرر در « قانون » نخواهد بود .

ماده 34 مکرر:

در ادارات امور مالیاتی که طرح جامع مالیاتی(نرم افزار یکپارچه مالیاتی) اجرائی می شود،واحد اعتراضات ایجاد و مسئولیت آن با مدیر اعتراضات که از بین مأموران مالیاتی انتخاب می شود،خواهد بود.

رسیدگی به اعتراضات(درخواست رسیدگی مجدد)مودیان در اجرای مقررات مواد 238 و 239 قانون مالیاتهای مستقیم و ماده 29 قانون مالیات بر ارزش افزوده افزوده،به عهده مسئول مربوطه که از طرف اداره کل امور مالیاتی تعیین می گردد،خواهد بود.[18]

ماده 35- « مأموران مالیاتی » موظفند در صورت استعلام مودی از نحوه تشخیص یا محاسبه مالیات، تصویر گزارش نهایی که مبنای صدور برگ تشخیص قرار گرفته است را، به مودی تسلیم نمایند.

ماده 36- برگ تشخیص مالیات برای هر مودی در سه نسخه تنظیم و در موقع ثبت و صدور آن در دفتر « اداره امور مالیاتی »، نام مودی، نحوه تشخیص، ماخذ محاسبه، سال و مالیات تعیین شده با حروف در ستون مربوط نوشته می شود.

تبصره 1- برگ مطالبه یا محاسبه مالیات فاقد شماره ثبت، از درجه اعتبار ساقط است.

تبصره 2 – برگ اصلاحی تشخیص نیز باید به ترتیب فوق در دفتر اداره امور مالیاتی ثبت گردد.

ماده 37- در اجرای بند 2 ماده 97 « قانون » ، « مأموران مالیاتی » مکلفند تاریخ مراجعه به محل، جهت رسیدگی به دفاتر و اسناد و مدارک را کتبا به مودی ابلاغ نمایند و فاصله تاریخ ابلاغ تا روز مراجعه در هیچ مورد نباید کمتر از یک هفته و بیشتر از 15 روز باشد، و در صورت تقاضای مودی مشروط به عذر موجه، مهلت مزبور تا 5 روز بیشتر تمدید می شود.

تبصره – روزهای مصادف با تعطیلی یا تعطیلات رسمی و عمومی کشور نباید تاریخ مراجعه تعیین گردد.

ماده 38 – در مواردی که در اجرای ماده 272 « قانون»، سازمان حسابرسی جمهوری اسلامی ایران، حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی عهده دار رسیدگی و تعیین درآمد مشمول مالیات مودی می شوند ،رعایت ضوابطی که توسط «سازمان»، در نمونه گزارش حسابرسی مالیاتی تعیین می شود، الزامی است.

ماده 39– در اجرای مقررات تبصره 2 ماده 272 « قانون » گزارش حسابرسی مالیاتی ارائه شده به وسیله حسابداران رسمی مستلزم ارائه گزارش حسابرسی مالی نمی باشد.

ماده 40 – در اجرای مقررات بند 2 ماده 97 « قانون » چنانچه ظرف مهلت مقرر در تبصره 1 ماده 272 « قانون » نامه درخواست اسناد و مدارک و دفاتر از سوی مامور مالیاتی ابلاغ گردد، مودیانی که با توجه به مقررات موضوعه، حسابرسی مالیاتی صورتهای مالی خود را به حسابداران رسمی ارجاع نموده اند، مکلفند مراتب راکتبا در پاسخ نامه مذکور به مامور مالیاتی ذیربط اعلام نمایند، در غیر این صورت اسناد و مدارک و دفاتر را جهت ارائه و رسیدگی به مأموران مالیات در موعد مقرر آماده نمایند.

ماده 41– چنانچه در گزارش حسابرسی مالیاتی حسابداران رسمی یا موسسات حسابرسی موارد تخلفی مبنی بر عدم رعایت مقررات قانونی و ضوابط تعیین شده در نمونه گزارش حسابرسی مالیاتی «سازمان » مشاهده شود « اداره امور مالیاتی » ذیربط مراتب را به دادستانی انتظامی مالیاتی حسب مقررات گزارش می نماید.

دادستان انتظامی مالیاتی موظف است در صورت احراز تخلف موضوع را به رئیس کل «سازمان» اعلام نماید . رییس کل « سازمان » در صورت لزوم ، مراتب را جهت رسیدگی به جامعه حسابداران رسمی اعلام خواهد نمود.

فصل پنجم :مطالبه و وصول

ماده42- درکلیه مواردی که به تجویز مواد قانون صدور گواهی پرداخت مالیات، مفاصا حساب و گواهی عدم شمول مالیات مقرر گردیده است، گواهی های مزبور مشترکا با امضای کارشناس ارشد مالیاتی و رئیس گروه مالیاتی مربوط صادر خواهد گردید.صدور گواهی مالیاتی موضوع تبصره یک ماده186قانون مالیاتهای مستقیم مشترکا با امضای رئیس گروه مالیاتی و رئیس امور مالیاتی خواهد بود.

تبصره- در بخش ها و نقاطی که محل و محدوده واحد مالیاتی مستقر در آن خارج از محل خدمت اصلی رئیس امور مالیاتی/ رئیس گروه مالیاتی متبوع واقع گردیده، صدور گواهی های یاد شده به ترتیب با امضای رئیس گروه مالیاتی/ کارشناس ارشد مالیاتی بلامانع است.[19]

ماده 43- در هر مورد که مطابق مقررات و «‌ قانون » میزان درآمد یا ماخذ مشمول مالیات قطعی گردد اداره امور مالیاتی برگ مالیات قطعی را در سه نسخه با درج نام مودی ، میزان درآمد ، ماخذ مشمول مالیات ، نحوه و تاریخ قطعیت و سایر موارد مندرج در فرم تنظیم می نماید.

ماده 44 – « سازمان »، خزانه داری کل کشور و بانک ملی ایران موظفند حداکثر ظرف مدت یکسال تمهیداتی فراهم آورند تا پرداخت مالیات به حسابهای مربوط نزد بانک ملی ایران با استفاده از سیستم یکپارچه مناسب به نحوی انجام گیرد که مستلزم مراجعه مودیان به شعب خاص یا مراجعه به منظور اعلام پرداختی به ادارات امور مالیاتی نباشد.

ماده 45- در مواردی که بنا به اعلام اشخاص ثالث، درآمدهای کتمان شده مشمول مالیات شناسایی و مالیات متعلق مطالبه و وصول گردد « سازمان » می تواند نسبت به تخصیص و پرداخت پاداش متناسب با اطلاعات مکتسبه و مالیات وصولی از درآمد اختصاصی موضوع ماده 217 « ‌قانون » در وجه اشخاص مزبور، اقدام نماید.

ماده 46- در مواردی که بموجب مقررات و « قانون » مالیات و سایر وجوه مربوط قابل استرداد به مودی باشد با تایید رئیس امور مالیاتی[20] طبق مقررات در وجه ذینفع پرداخت خواهد شد.نحوه استرداد بموجب دستور العمل مشترک « سازمان »و خزانه داری کل کشور تعیین می گردد.

فصل ششم : سایر مقررات

ماده 47- ادارات امور مالیاتی مکلفند، کلیه اوراق و فرمهای مقرر در « قانون » و همچنین هر نوع نوشته ای را که از طرف مودی به اداره امور مالیاتی تسلیم و یا ارسال می شود در دفتر اداره امور مالیاتی ثبت و رسید آن را با قید شماره ثبت دفتر و مشخصات اسناد ضمیمه به مودی تسلیم نمایند و طبق مقررات « قانون » و آیین نامه های اجرایی آن، اقدام لازم رامعمول دارند. درآمد یا سود و زیان و یا مبلغی که بعنوان ماخذ محاسبه مالیات در اظهار نامه و ترازنامه و حساب سود و زیان و حساب درآمد هزینه برحسب مورد درج شده است باید در دفتر اداره به حروف ثبت شود .

ماده 48 – نمایندگان سازمان امور مالیاتی کشور عضو هیات، از بین کارمندان واجد شرایط سازمان مذکور که لا اقل یکسال از سابقه امور مالیاتی آنان در شغل رئیس امـور مـالیاتی یا پـستهای بالاتر باشـد و در امــر مـالـیاتی بـصیـر و مـطلع باشند انتخاب می شوند.

تبصره1: سازمان می تواند نمایندگان خود را در هیاتهای حل اختلاف مالیاتی از بین کارمندان شاغل واجد شرایط در سازمان با حفظ پست سازمانی طبق مقررات انتخاب نماید. [21]

تبصره 2 : « سازمان می تواند در استانها به استثناء شهر تهران مادام که برای عضویت در هیأت های حل اختلاف مالیاتی کارمند واجد شرایط وجود نداشته باشد، نمایندگان خود را در هیأتهای مذکور از بین روسای امور مالیاتی با سابقه کمتر از یک سال یا روسای گروه مالیاتی با رعایت شرایط مقرر قانونی انتخاب نماید.»[22]

ماده 49 – رای هیات حل اختلاف مالیاتی در مواردی که درآمد مشمول مالیات مورد اختلاف باشد باید متضمن مبلغ درآمد مشمول مالیات و مالیات متعلق و در سایر موارد، مأخذ مشمول مالیات و مالیات متعلق باشد.

ماده 50 – رییس کل « سازمان » می تواند اعضاء شورایعالی مالیاتی را از بین کارکنان شاغل در وزارت امور اقتصادی و دارایی و « سازمان » یا سایر سازمانها و واحدهای تابعه آن، با حفظ پست سازمانی و با رعایت سایر مقررات مربوط پیشنهاد نماید.

ماده 51 – رئیس کل سازمان میتواند اعضاء هیئت عالی انتظامی مالیاتی را از بین کارمندان شاغل واجد شرایط در سازمان، با حفظ پست سازمانی طبق مقررات نیز پیشنهاد نماید.

ماده 52- هیات عالی انتظامی[23] مالیاتی موظف است در موارد ارجاعی از سوی رییس کل « سازمان » مبنی بر رسیدگی به تخلفات افراد مذکور در ماده 262 « قانون »، موضوع را به فوریت و خارج از نوبت، رسیدگی و رأی مقتضی را صادر نماید.

ماده 53- هیأت عالی انتظامی[24] موظف است در موارد نفی صلاحیت قطعی دایمی افراد مذکور در ماده 262 « قانون »، طبق قانون رسیدگی به تخلفات اداری ، رأی لازم درخصوص نحوه قطع رابطه استخدامی متخلف با « سازمان » را صادر نماید.

ماده 54- در اجرای بند الف ماده 59 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و به استناد ماده 219 « قانون » کلیه بخشنامه ها،دستور العملها و رویه های اجرایی که توسط « سازمان » جهت اجرای « قانون » مقرر می شود برای کلیه واحدهای تابعه «سازمان»،مأموران مالیاتی، ومودیان لازم الاتباع است.

این آیین نامه در 54 ماده و  7 تبصره بنا به پیشنهاد شماره 9268 مورخ 15/10/1382 سازمان امور مالیاتی کشور در تاریخ 20/10/1382 به تصویب وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی رسیده است.[25]

[1] . به موجب ماده 1 بخشنامه شماره 3550 مورخ 05/02/1383 ماده 5 آیین نامه اجرایی ماده 219 اصلاح گردید. ماده 5 قبل از اصلاح: عناوین شغلی « مأموران مالیاتی » عبارت است از، کمک کارشناس مالیاتی، کاردان مالیاتی، کارشناس مالیاتی، کارشناس مسئول مالیاتی، رئیس گروه مالیاتی ومدیر امور مالیاتی .

[2] . به موجب ماده 2 بخشنامه شماره 3550 مورخ 05/02/1383 ماده 6 آیین نامه اجرایی ماده 219 اصلاح گردید. ماده 6 قبل از اصلاح: «کمک کارشناس مالیاتی ،از بین کارمندان «سازمان» که دارای مدرک تحصیلی دیپلم بوده انتخاب می شود و وظیفه گردآوری اطلاعات و تهیه جداول آماری و گزارشات مقدماتی مورد نیاز را بر عهده داشته و نسبت به دقت و کنترل اطلاعات و آمار و گزارشات مزبور مسئولیت داشته و تحت نظر کارشناس مسئول مالیاتی ، انجام وظیفه می نماید.»

[3]. به موجب ماده 3 بخشنامه شماره 3550 مورخ 05/02/1383 ماده 7 آیین نامه اجرایی ماده 219 حذف گردید.ماده 7 قبل از حذف: «کاردان مالیاتی ،ازبین کارمندان «سازمان» با مدرک تحصیلی فوق دیپلم ، یا حداقل 3سال سابقه خدمت درشغل کمک کارشناس مالیاتی انتخاب می شود و حداقل یکی ازوظایف اصلی «سازمان» را عهده دار بوده و تحت نظرکارشناس مسئول مالیاتی ،انجام وظیفه مینماید.»

[4] . به موجب ماده 4 بخشنامه شماره 3550 مورخ 05/02/1383، در ماده 8 آیین نامه عنوان شغلی «کارشناس مسئول مالیاتی» به عنوان شغلی «کارشناس ارشد مالیاتی» اصلاح شد.

[5] . به موجب ماده 4 بخشنامه شماره 3550 مورخ 05/02/1383، در ماده 9 آیین نامه عنوان شغلی «کارشناس مسئول مالیاتی» به عنوان شغلی «کارشناس ارشد مالیاتی» اصلاح شد.

[6] . براساس دستورالعمل شماره 17847 مورخ 14/10/92 یک تبصره به ماده 9 آیین نامه اجرایی ماده 219 الحاق گردید.

[7] . به موجب ماده 5 بخشنامه شماره 3550 مورخ 05/02/1383 در ماده 10 آیین نامه، عنوان شغلی « مدیر امور مالیاتی» به عنوان « رئیس امور مالیاتی» اصلاح شد.

[8] . به موجب ماده 4 بخشنامه شماره 3550 مورخ 05/02/1383، در ماده 10 آیین نامه عنوان شغلی «کارشناس مسئول مالیاتی» به عنوان شغلی «کارشناس ارشد مالیاتی» اصلاح شد.

[9] . به موجب ماده 5 بخشنامه شماره 3550 مورخ 05/02/1383 در ماده 10 آیین نامه، عنوان شغلی « مدیر امور مالیاتی» به عنوان « رئیس امور مالیاتی» اصلاح شد.

[10] . به موجب ماده 5 بخشنامه شماره 3550 مورخ 05/02/1383 در ماده 11 آیین نامه، عنوان شغلی « مدیر امور مالیاتی» به عنوان « رئیس امور مالیاتی» اصلاح شد.

[11] . به موجب ماده 6 بخشنامه شماره 3550 مورخ 05/02/1383، متن ماده 13 آیین نامه اصلاح شد. متن ماده 13 آیین نامه قبل از اصلاح:
ماده 13– تطبیق و انتصاب ماموران مالیاتی شاغل به عناوین شغلی موضوع این آئین نامه به ترتیب زیر می باشد :
الف – کمک ممیز مالیاتی بامدرک تحصیلی دیپلم به عنوان کمک کارشناس مالیاتی
ب – کمک ممیز مالیاتی بامدرک تحصیلی کاردانی به عنوان کاردان مالیاتی
ج – کمک ممیز مالیاتی با مدرک تحصیلی لیسانس به عنوان کارشناس مالیاتی
د – ممیز مالیاتی به عنوان کارشناس مسئول مالیاتی
ه -سرممیز مالیاتی به عنوان رئیس گروه مالیاتی
و – ممیز کل مالیاتی به عنوان مدیر امور مالیاتی
تبصره 1– درتطبیق وانتصاب وارتقاء «ماموران مالیاتی»شاغل ،فعلی (درزمان تصویب این آئین نامه)رعایت شرایط مدرک ورشته تحصیلی الزامی نیست.
تبصره2- «سازمان»موظف است حداکثر تا پایان سال 1382عناوین شغلی قبلی «مأموران مالیاتی» را به عناوین شغلی جدید تطبیق و احکام کارگزینی آنان را صادر و ابلاغ نماید.
استفاده از عناوین شغلی فعلی تا صدور احکام کارگزینی جدیددرچارچوب اختیارات و مسئولیتهای محوله بلامانع خواهد بود .

[12] . به موجب ماده 4 بخشنامه شماره 3550 مورخ 05/02/1383، در ماده 27 و 28 آیین نامه عنوان شغلی «کارشناس مسئول مالیاتی» به عنوان شغلی «کارشناس ارشد مالیاتی» اصلاح شد.

[13] . به موجب دستورالعمل شماره 7498/200 مورخ 26/04/1392 تبصره فوق به ماده  29 آیین نامه الحاق شد. همچنین به موجب بخشنامه 15/96/230 مورخ 9/02/1396 با موضوع ابلاغ تصویب­نامه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی به شماره 9520 مورخ 30/01/1396 در راستای سیاست­های کلی اقتصاد مقاومتی، به منظور اعمال مساعدت، در جهت مرتفع نمودن مشکلات مالیاتی واحدهای کوچک و متوسط،به شرح زیر،جهت بهره برداری ابلاغ می­گردد:
سازمان امور مالیاتی کشور در اجرای مقررات تبصره الحاقی به ماده 29 آیین­نامه اجرایی ماده 219 قانون مالیاتهای مستقیم، ترتیبی اتخاذ نماید که مأمورین مالیاتی ذیربط با ملحوظ نظر قراردادن اظهارنامه­ها و صورت­های مالی تسلیمی واحدهای موصوف و با اولویت قطعی نمودن مالیات بر اساس اظهارنامه تسلیمی، ضمن خودداری از صدوربرگ تشخیص مالیاتی، برگ مالیات قطعی عملکرد سال 94 آنان را صادر و ابلاغ نمایند. در صورتی که امکان صدور برگ قطعی به شرح فوق میسر نباشد،مالیات عملکرد سال مزبور با رعایت مقررات تبصره 2 ماده 97 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 27/11/1380 صرفا از طریق رسیدگی به دفاتر، اسناد و مدارک آنان تعیین شود.

[14] . به موجب  بخشنامه شماره 36/93/200 مورخ 12/03/1393ماده 29مکرر به آئین نامه اجرائی ماده219 الحاق شد.

[15] . به موجب بـخـشنـامه شمـاره 17936/200 مورخ 08/09/1391، ماده 33 آیین نامه اجرایی ماده 219 به شرح فوق اصلاح شد. متن ماده 33 قبل از اصلاح:
هرگاه « مأموران مالیاتی » در محاسبه درآمد مشمول مالیات یامالیات متعلق، اشتباه کرده باشند،به شرح زیر اقدام خواهد شد:
1- قبل از قطعیت درآمدمشمول مالیات، چنانچه اصلاح اشتباه محاسبه منجر به افزایش درآمد یا مالیات بیشتر گردد، با رعایت مهلت مرور زمان و به منظور صدور برگ تشخیص اصلاحی، و در صورتی که اصلاح اشتباه محاسبه فوق منجر به کاهش درآمد مشمول مالیات یا مالیات کمتر گردد بدون رعایت مهلت مرور زمان و به منظور اعلام به مودی، مراتب به اداره امور مالیاتی گزارش می گردد.
2- بعد ازقطعیت درآمد مشمول مالیات، چنانچه در محاسبه مالیات موضوع برگ قطعی اشتباه شده باشد، مراتب جهت صدور برگ قطعی اصلاحی به اداره امور مالیاتی گزارش خواهد شد.
3- در موارد فوق چنانچه گزارش مربوط به تایید رئیس امور مالیاتی برسد و یا در مواردی که برای مدیر امور مالیاتی اشتباه محاسبه محرز شود، طبق دستور وی نسبت به اصلاح اشتباه محاسبه با صدور برگ تشخیص یا قطعی اصلاحی اقدام میگردد.
نکته قابل توجه این که بندهای 2 و 3 ماده 33 آیین نامه به موجب دادنامه شماره 456 مورخ 25/8/88 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ابطال گردیده است که طی بخشنامه شماره 14346/210 مورخ 11/05/1389 ارسال گردید.

[16] . به موجب ماده 5 بخشنامه شماره 3550 مورخ 05/02/1383 در ماده 34 آیین نامه، عنوان شغلی « مدیر امور مالیاتی» به عنوان « رئیس امور مالیاتی» اصلاح شد.

[17] . به موجب بند 1 بخشنامه شماره 22247/5317/230 مورخ 22/12/1383، تبصره ذیل ماده (34) آیین نامه اجرایی موضوع ماده 219 ق.م.م به عنوان تبصره 2 و متن فوق به عنوان تبصره 1 به ماده مذکور الحاق گردید که مراتب طی بخشنامه 5/230 مورخ 23/01/1384 ابلاغ گردید.

[18] . به موجب بخشنامه شماره 36/93/200 مورخ12/03/1393 ماده 34مکرر به آئین نامه اجرائی ماده219 الحاق شد.

[19] . به موجب بخشنامه شماره 6609 – 31/3/91 ماده 42 آیین نامه به شرح فوق اصلاح گردید. متن ماده 42 قبل از اصلاح: در کلیه مواردی که به تجویز مواد « قانون » ‌صدور گواهی پرداخت مالیات، مفاصا حساب و گواهی عدم شمول مالیات مقرر گردیده است، گواهیهای مزبورمشترکا با امضای کارشناس ارشد مالیاتی و رئیس گروه مالیاتی مربوط صادر خواهد گردید.
تبصره- در بخشها و نقاطی که محل و محدوده واحد مستقر در آن خارج از خدمت اصلی رئیس گروه مالیاتی متبوع واقع گردیده صدور گواهی یاد شده با امضای کارشناس ارشد مالیاتی بلا مانع است.نکته قابل توجه این که به موجب بند 2 بخشنامه شماره 22247/5317/230 مورخ 22/12/1383، این تبصره به ماده 42 الحاق شده است.

[20] . به موجب ماده 5 بخشنامه شماره 3550 مورخ 05/02/1383 در ماده 46 آیین نامه، عنوان شغلی « مدیر امور مالیاتی» به عنوان « رئیس امور مالیاتی» اصلاح شد.

[21] . به موجب بخشنامه شماره 18720-1/3/87 ماده 48 این آیین نامه به شرح فوق اصلاح شد.متن ماده 48 قبل از اصلاح: « سازمان » می تواند نمایندگان خود را در هیأتهای حل اختلاف مالیاتی از بین کارمندان شاغل واجد شرایط در « سازمان » باحفظ پست سازمانی طبق مقررات انتخاب نماید.

[22] . به موجب بخشنامه 77862 – 26/12/78، تبصره ذیل ماده 48 آئین نامه اجرائی ماده 219 مـذکـور بـه تبـصره 1 تبـدیل و مـتن فوق به عـنوان تبـصره 2 به ماده 48 آئیـن نامه مزبور الحاق شد.

[23] . با توجه به بند 58 ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات های مستقیم، مصوب 31/04/1394، «هیأت رسیدگی به تخلفات اداری» جایگزین« هیأت عالی انتظامی» میشود.

[24] . با توجه به بند 58 ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات های مستقیم، مصوب 31/04/1394، «هیأت رسیدگی به تخلفات اداری» جایگزین« هیأت عالی انتظامی» میشود.

[25] . با توجه به اصلاحات انجام شده در آیین نامه ماده 219 ق.م.م مواد آیین نامه مذکور به 56 ماده و 13 تبصره تغییر نمود.