ماده 21- اموالی که جزء ماترک متوفی باشد و طبق قوانین یا احکام خاص، مالکیت آنها سلب و یا به صورت بلاعوض در اختیار اشخاص موضوع ماده (2) این قانون قرار گیرد، با تأیید اشخاص مزبور از شمول مالیات بر ارث خارج و درصورتی که بابت سلب مالکیت عوضی داده شود، ارزش آن عوض یا اموال سلب مالکیت شده هر کدام کمتر باشد، جزء اموال مشمول مالیات بر ارث موضوع ردیفهای مربوط در ماده (17) این قانون محسوب و مشمول مالیات خواهد بود.
1. به موجب بند 3 ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم، مصوب 1394/04/31، ماده (21) اصلاح شد.
«ماده 21 قدیم- اموالی که جزء ماترک متوفی باشد و تا یک سال پس از قطعیت مالیات و غیرقابل رسیدگی بودن پرونده امر در مراجع مالیاتی طبق قوانین یا احکام خاص مالکیت آنها سلب و یا به موجب گواهی سازمان ذیربط بلاعوض در اختیار وزارتخانهها، موسسههای دولتی، شهرداریها، نهادهای انقلاب اسلامی یا شرکتهایی که صددرصد (%100) سهام آنها متعلق به دولت باشد قرار گیرد، از شمول مالیات بر ارث خارج و در صورتی که بابت سلب مالکیت عوضی داده شود ارزش آن عوض یا اموال سلب مالکیت شده هر کدام کمتر است جزء اموال مشمول مالیات بر ارث محسوب و در هرحال چنانچه مالیاتی اضافه پرداخت شده باشد مسترد خواهد شد. حکم این ماده در مواردی که وراث تمام یا قسمتی از اموال را که جزء ماترک باشد بهطور رایگان به یکی از اشخاص مذکور در ماده (2) این قانون واگذار کنند نیز جاری است.»
سوالات متداول
-
آیا بخش پایگاه دانش مالیاتی کامل است؟
در حال حاضر بجز قسمت بخشنامه ها، سایر موارد تکمیل است. به مرور زمان بخشنامه ها نیز تکمیل میگردد.
-
آیا اموالی از ماترک که مالکیت آنها سلب شده، مشمول مالیات بر ارث هستند؟
خیر. طبق ماده ۲۱، اگر مالکیت اموال طبق قوانین یا احکام خاص سلب شود و یا به صورت بلاعوض در اختیار اشخاص موضوع ماده ۲ قانون مالیاتهای مستقیم قرار گیرد، با تأیید آن اشخاص، از شمول مالیات بر ارث خارج خواهد بود.
-
اگر بابت سلب مالکیت اموال متوفی، عوض (جبران خسارت) پرداخت شود، نحوه محاسبه مالیات چگونه است؟
در صورتی که بابت سلب مالکیت عوض داده شود، ارزش آن «عوض» یا «اموال سلب مالکیت شده» هر کدام که کمتر باشد، جزء اموال مشمول مالیات بر ارث (موضوع ردیفهای ماده ۱۷) محسوب و مالیات آن اخذ میشود.
نکات کلیدی ماده ۲۱: اموال سلب مالکیت شده
این ماده تکلیف اموالی از ماترک را مشخص میکند که طبق قانون از مالکیت متوفی خارج شدهاند:
- ✅ خروج از شمول مالیات: اموالی که سلب مالکیت شده یا بلاعوض به اشخاص ماده ۲ (نهادهای دولتی و...) داده شدهاند، با تأیید آنها معاف هستند.
- ⚠️ شرط دریافت عوض: اگر بابت این اموال پولی (عوض) دریافت شود، ارزشِ «عوض» یا «مال اصلی» (هر کدام کمتر باشد) طبق نرخهای ماده ۱۷ مشمول مالیات است.